سوپاسگوزاری هەستێکی ئەرێنییە کە پێزانین لەخۆدەگرێت و پەیوەستە بە چەندین سوودی تەندروستی دەروونی و جەستەییەوە. کاتێک هەست بە سوپاسگوزاری دەکەیت، بە هەستی میهرەبانی و گەرمی و جۆرەکانی تری بەخشندەیی وەڵامی شتێک یان کەسێک دەدەیتەوە لە ژیانتدا.
سوپاسگوزاری چییە؟
وشەی سوپاسگوزاری دەتوانێت مانای جیاوازی هەبێت بەپێی ئەوەی کەسانی دیکە چۆن بەکاریدەهێنن و لە چ چوارچێوەیەکدا. توێژەر لوسی فۆفونکا ڕوونی دەکاتەوە: “بەگشتی سوپاسگوزاری لە دانپێدانانێکەوە سەرچاوە دەگرێت کە شتێکی باش بەسەرتدا هاتووە، لەگەڵ قەدرزانینێک لە کەسێک، جا کەسێکی تر بێت یان سەرچاوەیەکی بێ کەسایەتی، وەک سروشت یان بوونەوەرێکی ئیلاهی”.
مێژووی جەژنی سوپاسگوزاری:
ئەمە بابەتێکە کە هەر لە کۆنەوە جێگەی سەرنجی زانایانی ئایینی و فەیلەسوفەکان بووە. توێژینەوە لەسەر سوپاسگوزاری تا ساڵانی 1950 دەستی پێنەکرد، کاتێک دەروونناس و کۆمەڵناسەکان دەستیان کرد بە لێکۆڵینەوە لە کاریگەرییەکانی سوپاسگوزاری لەسەر تاک و گروپەکان. لەو کاتەوە، گرنگیدان بەم بابەتە بە شێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووە، چونکە سوودە تەندروستییە ئەگەرییەکان دەرکەوتوون.
نیشانەکانی سوپاسگوزاری:
کەواتە سوپاسگوزاری لە چی دەچێت؟ چۆن دەزانیت کەی ئەزموونی سوپاسگوزاری دەکەیت؟ دەربڕینی سوپاسگوزاری بۆ ئەوەی هەتە لە زۆر ڕووەوە دەتوانێت ڕووبدات. بۆ نموونە لەوانەیە بریتی بێت لە:
- چەند ساتێک بۆ بیرکردنەوە لەو شتانەی ژیانت کە سوپاسگوزاریت بۆیان، تەرخان بکە.
- وەستان بۆ چاودێریکردن و داننان بە جوانییە سەرسوڕهێنەرەکانی ئەو شتانەی کە لە ژیانی ڕۆژانەتدا ڕووبەڕوویان دەبیتەوە.
- سوپاسگوزار بوون بۆ تەندروستی خۆت.
- سوپاسی کەسێک بکی بۆ ئەو کاریگەرییە ئەرێنییەی کە لە ژیانتدا هەیەتی.
- ئەنجامدانی شتێکی میهرەبان بۆ کەسێکی تر بۆ ئەوەی نیشان بدەیت کە قەدری دەزانیت.
- گرنگیدان بەو شتە بچووکانەی ژیانت کە دڵخۆشی و ئارامیت بۆ دێنن.
- مێدیتەیشنێک یان دوعایەک کە سەرنجی لەسەر سوپاسگوزاری بوو.
زۆرجار سوپاسگوزاری هەستێکی خۆبەخۆیە کە لەو ساتەدا هەستی پێدەکەیت. هەندێک کەس بە سروشتی زیاتر لە هەندێکی تر زیاتر ئەزموونی دەکەن، بەڵام پسپۆڕان پێشنیاری ئەوە دەکەن کە شتێکە دەتوانیت زیاتر بیچێنیت و پراکتیزەی بکەیت.
پێوانەکردنی سوپاسگوزاری:
دەتوانیت ئامادەیی خۆت بۆ ئەزموونکردنی سوپاسگوزاری هەڵسەنگێنیت بە پرسیارکردنی ئەم پرسیارانەی خوارەوە لە خۆت.
- ئایا هەست دەکەیت زۆر شتت هەیە کە لە ژیانتدا سوپاسی بکەیت؟
- ئەگەر لیستێک لە هەموو ئەو شتانە دروست بکەیت کە سوپاسگوزاریت بۆیان، ئایا زۆر درێژ دەبێت؟
- کاتێک سەیری جیهان دەکەیت، دەتوانیت زۆر شت بدۆزیتەوە کە سوپاسی بکەیت؟
- ئایا هەست دەکەیت لەگەڵ تەمەنتدا قەدرزانیت بۆ ژیان و ئەوانی تر بەهێزتر بووە؟
- ئایا زۆرجار ئەو ساتانە ئەزموون دەکەیت کە قەدری کەسێک یان شتێک دەزانیت؟
- ئایا قەدری کەسانی جۆراوجۆر لە ژیانتدا دەزانیت؟
ئەگەر وەڵامی بەڵێت دایەوە بۆ زۆربەی ئەم پرسیارانە، ڕەنگە هەستێکی بەهێزی سوپاسگوزاریت هەبێت. ئەگەر وەڵامی نەخێرت دایەوە بۆ زۆرێک یان هەموویان، دەتوانیت هەنگاو بنێیت بۆ ئەوەی سوپاسی زیاتر بهێنیتە ناو ژیانتەوە.
جۆرەکانی سوپاسگوزاری:
هەندێک جار، دەتوانین سوپاسگوزاری بە سێ شێوازی جیاواز پۆلێن بکەین:
1. وەک سیفاتێکی عاتیفی:
بەو مانایەیە کە پەیوەندی بە باری دەروونی گشتی مرۆڤەوە هەیە. هەندێک کەس بە سروشتی زیاتر لە هەندێکی تر ئەزموونی سوپاسگوزاری دەکەن. بەڵام لێکۆڵینەوەکان پەیوەندییەکی ڕوونیان لەگەڵ هیچ کام لە تایبەتمەندییە کەسایەتییە پێنج گەورەکەدا نیشان نەداوە، وەک ویژدان، ڕازیبوون و دەرەوەگەرایی.
2. وەک مەزاجێک:
ئەمەش بەو مانایەیە کە ڕەنگە بە تێپەڕبوونی کات بگۆڕێت. لەوانەیە خەڵک تووشی ئەو قۆناغانە ببن کە بە گشتی هەست بە سوپاسگوزاری زیاتر بکەن، لە کاتەکانی تریشدا کەمتر ئەزموون بکەن.
3. وەک هەستێک:
کە هەستێکی کورتترە کە مرۆڤەکان لەو ساتەدا ئەزموونی دەکەن. لەوانەیە خەڵک ئەزموونێکی تایبەتیان هەبێت کە ئیلهامبەخش بێت بۆ هەستکردن بە سوپاسگوزاری.
چۆنێتی پراکتیزەکردنی سوپاسگوزاری:
چاندنی سوپاسگوزاری ئاڵۆز و چالاک نییە. پێویستی بە هیچ ئامراز و ڕاهێنانێکی تایبەت نییە. وە تا زیاتر مەشقی بکەیت باشتر دەبیت و زیاتر سوپاسگوزار دەبیت. لێرەدا چۆنیەتی ئەنجامدانی دەخەینەڕوو:
1. بینەری ئەو ساتەوەختە بن:
بۆ یەک چرکە سەرنجت لەسەر ئەزموون و هەستەکانت بێت. هەستەکانت بکۆڵەرەوە و بیر لەوە بکەرەوە کە چی یارمەتیت دەدات بۆ ڕووبەڕووبوونەوە. ئایا کەسانێک هەن کاریان بۆ کردوویت یان هەندێک شت هەن کە یارمەتیت دەدەن سترێسەکەت بەڕێوەببەیت، هەست بە باشی بکەیت لە ژیانت، یان ئەوەی پێویستە بیکەیت، بیکەیت؟
هەروەها لەوانەیە مەشقی وردبینی کە گرنگی بە زیاتر ئاگاداربوون لە ساتەوەختی ئێستا دەدات، ئامرازێکی یارمەتیدەر بزانیت. بینووسە: ڕەنگە بە یارمەتیدەر بێت بۆ دەستپێکردنی گۆڤارێکی سوپاسگوزاری کە تێیدا چەند شتێک بنووسیت کە هەر ڕۆژێک سوپاسگوزاریت بۆیان.
توانای سەیرکردنی ئەم تێبینیانە دەتوانێت یارمەتیت بدات کاتێک کە کێشەت هەیە بۆ هەستکردن بە سوپاسگوزاری. چێژ لە ساتەکە وەربگرە: کات بە خۆت بدە تا بەڕاستی چێژ لە ساتەکە وەربگریت. سەرنجت لەسەر ئەزموونەکە بێت و ڕێگە بە خۆت بدە ئەو هەستە خۆشانە هەڵبمژی.
2. دروستکردنی ڕێوڕەسمی سوپاسگوزاری:
تەرخانکردنی ساتێک بۆ قەدرزانی شتێک و سوپاسگوزار بوون بۆی، دەتوانێت یارمەتیت بدات هەست بە سوپاسگوزاری زیاتر بکەیت. مێدیتەیشن، نوێژ، یان مانترا نموونەی ئەو ڕێوڕەسمانانەن کە دەتوانن هەستێکی زیاتری قەدرزانیت هان بدەن.
3. سوپاس:
سوپاسگوزاری واتە ناسینەوە و قەدرزانینی ئەو کەسانە، شتەکان، ساتەکان، لێهاتووییەکان، یان دیارییەکان کە خۆشی، ئارامی، یان ئاسوودەیی دەهێننە ژیانمانەوە. پێزانینی خۆت نیشان بدە. لەوانەیە سوپاسی کەسێک بکەیت بۆ ئەوەی نیشان بدەیت کە قەدرزانیت بۆی، یان ڕەنگە ساتێک تەرخان بکەیت بۆ ئەوەی لە ڕووی دەروونییەوە قەدری ئەو شتانە بزانیت کە هەتە.
دەربڕینی سوپاسگوزاری بۆ کەسانی تر پێکهاتەیەکی گرنگە کە دەتوانێت کاریگەری لەسەر پەیوەندی نێوان کەسەکانت هەبێت، بەتایبەتی پەیوەندیت لەگەڵ هاوبەشی ژیانت. ئەو کەسانەی کە قەدرزانینیان بەرزە، تووشی دابەزینی بەرچاوی ڕەزامەندی هاوسەرگیری دەبن کاتێک هاوبەشەکەیان لە بەرامبەردا سوپاسگوزاری دەرنابڕێت. قەدرزانینی ئەوانەی لە دەوروبەرتن دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە باشترکردنی کوالیتی و ڕەزامەندی پەیوەندییەکانتان.
کاریگەری سوپاسگوزاری:
پراکتیزەکردنی سوپاسگوزاری دەتوانێت کاریگەری ئەرێنی بەرچاوی لەسەر تەندروستی جەستەیی و دەروونی هەبێت. هەندێک لەو سوودانەی سوپاسگوزار بوون کە توێژەران دۆزیویانەتەوە بریتین لە:
- باشتر بخەوین
- سەلامەتی باشتر
- ڕێزگرتن لە خۆی بەرزتر
- کەمکردنەوەی فشاری دەروونی
- نزمی پەستانی خوێن
- کەمکردنەوەی دڵەڕاوکێ و خەمۆکی
- پەیوەندی بەهێزتر
- ئاستی بەرزتری گەشبینی
هەروەها توێژینەوەکان دەریدەخەن ئەو کەسانەی کە زیاتر سوپاسگوزارن، ئەگەری زیاتریان هەیە بەشداری لە ڕەفتارەکانی بەرەوپێشبردنی تەندروستی بکەن، لەوانە وەرزشکردن و جێبەجێکردنی ڕێنماییەکانی پزیشک و پابەندبوون بە شێوازێکی ژیانی تەندروستتر.
بە گوتەی ڕۆبەرت ئیمۆنس زانای دەروونناس، سوپاسگوزاری دەتوانێت کاریگەری گۆڕانکاری بەسەر ژیانی مرۆڤەکاندا هەبێت بە هۆکاری جۆراوجۆر. وەک چۆن یارمەتی خەڵک دەدات سەرنجیان لەسەر ئێستا بێت، یارمەتی گەورەکردنی هەست و سۆزە ئەرێنییەکان دەدات.
هەروەها پێشنیاری ئەوە دەکات کە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ باشترکردنی بەهای خۆیان. کاتێک دان بەوەدا دەنێیت کە کەسانێک لە جیهاندا هەن کە گرنگیت پێدەدەن و چاویان لە بەرژەوەندییەکانتە، ئەوە دەتوانێت یارمەتیت بدات بەهای خۆت بناسیتەوە. سوپاسگوزار بوون ڕێگری دەکات لە هەست و سۆزی ژەهراوی وەک ئیرەیی و ناڕەزایی و پەشیمانی و خەمۆکی کە دەتوانێت بەختەوەریمان لەناو ببات.
ئامۆژگاری بۆ پەرەپێدانی سوپاسگوزاری:
زۆر ڕاهێنان و دەستێوەردانی جیاواز دەرکەوتووە کە یارمەتی خەڵک دەدەن هەستێکی بەهێزتری سوپاسگوزار بوون لە ژیانی ڕۆژانەیاندا بچێنن. بۆ بەهێزکردنی سوپاسگوزاری خۆت ئەم کارانە بکە:
1. گۆڤاری سوپاسگوزاری هەڵبگرە:
ڕۆژانە چەند خولەکێک بەسەر بەرە بۆ نووسین لەسەر شتێک کە قەدرزانیت. مەرج نییە پرۆسەیەکی درێژخایەن و ئاڵۆز بێت. تەنها لیستکردنی دوو یان سێ شت لە ڕۆژێکدا و گرنگیدان بە ئەزموونکردنی سوپاسگوزار بوون بۆیان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت. لە توێژینەوەیەکدا، ئەو کارمەندانەی چاودێری تەندروستی کە ڕۆژانە “سێ شتی باش”یان نووسیوە، ماندوێتی سۆزداری و خەمۆکییان کەمکردووەتەوە، هاوسەنگی ژیانی کار و ژیانی خۆیان و بەختەوەری گشتییان باشتر کردووە.
2. دەستکاریکردنی ئەزموونەکان:
ڕێگایەکی دیکە بۆ زیادکردنی سوپاسگوزاری بەراوردکردنی بارودۆخی ئێستایە لەگەڵ ئەزموونە نەرێنییەکانی ڕابردوو. ئەنجامدانی ئەم کارە نەک هەر ڕێگەت پێدەدات بزانیت چۆن خاڵە بەهێزەکانت یارمەتی داوی لەو ڕووداوانەدا تێپەڕیت، بەڵکو یارمەتیت دەدات سەرنجت لەسەر ئەو شتانە بێت کە دەتوانیت بۆیان بکەیت لە ئێستادا.
3. سەرنجت لەسەر هەستەکانت بێت:
ساتێک تەرخان بکە و سەرنجت لەسەر ئەو شتانە بە کە دەیبینیت و دەیبیستیت و تام دەکەیت و دەستت لێدەدەیت و هەستی پێدەکەیت. دەتوانێت یارمەتیت بدات بۆ بەدەستهێنانی قەدرزانییەکی زیاتر بۆ جیهانی دەوروبەرت وە بۆ ئەوەی باشتر لە مانای زیندووبوون تێبگەین.
ئەنجام:
سوپاسگوزاری هەست و ڕەفتارێکە کە یارمەتیمان دەدات سەرنجمان لەسەر شتە ئەرێنییەکانی ژیان بێت و قەدری ئەو شتانە بزانین کە هەمانە. ئەم پراکتیزەیە دەتوانرێت بە تاک یان بەکۆمەڵ ئەنجام بدرێت و لە زۆرێک لە کولتوور و ئایینەکاندا بە بەهایەکی ئەخلاقی و ئایینی دادەنرێت.
ئەگەر بمانەوێت مانای بەختەوەری لە ژیانماندا بدۆزینەوە لە دونیای ئەمڕۆدا کە هەموو شتێک بە خێرایی دەگۆڕێت، دەبێت زیاتر و زیاتر هەوڵبدەین بۆ ئەوەی سوپاسگوزار بین بۆ هەموو شتێک کە هەمانە و هەموو ئەو شتانەی کە دەتوانین بیبینین و ئەزموونی بکەین. هەندێک جار پێویستە دیدگامان بۆ زۆر شت بگۆڕین بۆ ئەوەی زیاتر سوپاسگوزار بین.
