بەدەستهێنانی متمانەی کەسانی تر یەکێکە لە کارامەیی کۆمەڵایەتییە گرنگەکان؛ چ لە شوێنی کار، لە هاوڕێیەتی، یان لە ژیانی پێکەوە. بەبێ متمانە هیچ پەیوەندییەک ناتوانێت بەردەوام بێت و تەنانەت سەرکەوتنی کەسیش لە مەترسیدایە. لەوانەیە پرسیارت کردبێت کە بۆچی هەندێک کەس بە ئاسانی متمانەیان پێدەکرێت، لەکاتێکدا هەندێکی تر هەمیشە گومانیان لێدەکرێت. لەم بابەتەدا هەنگاو بە هەنگاو ستراتیژییەکان دەکۆڵینەوە کە یارمەتیت دەدەن ببیتە کەسێکی متمانەپێکراو و کاریگەر.
بۆچی بەدەستهێنانی متمانەی کەسانی تر گرنگە؟
متمانە بریتیە لە توانای کەسانی تر کە حساب بۆ قسە و کردار و بڕیارەکانمان بکەن. کاتێک جێی متمانە بیت:
- ڕێزی زیاتر وەردەگریت.
- پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانتان قووڵتر و تەندروستتر دەبن.
- لە شوێنی کاردا دەرفەتی زیاتر دەدۆزیتەوە.
وەک ستیڤن کۆڤی، نووسەری کتێبی حەوت خووی کەسانی زۆر کاریگەر دەڵێت، ئەگەر متمانەپێکراو نەبین، هەرچەندە تواناکانی پەیوەندیکردنمان باش بن، لە کۆتاییدا شکست دەهێنین.
1. ڕاستگۆبە:
یەکەم و گرنگترین بنەما بۆ بەدەستهێنانی متمانەی کەسانی تر، ڕاستگۆییە. کاتێک قسە و کردارەکانت هاوئاهەنگ بن، ئەوانی تر بە ئاسانی حسابت بۆ دەکەن. بۆ نموونە ئەگەر ناتوانیت ئەرکێک لە کاتی خۆیدا ئەنجام بدەیت، ڕاستگۆبە و کاتی ڕاستەقینە دیاری بکە. تەنانەت درۆی بچووکیش دەتوانێت بناغەکانی متمانە لەناو ببات.
2. ڕێزگرتن لەبیر مەکە:
هیچ شتێک وەک ڕێزگرتن لە یەکتر متمانە دروست ناکات. بەئەدەب بوون و گوێگرتن بەبێ حوکمدان و دوورکەوتنەوە لە دابەزاندنی کەسانی تر، ئەوە نیشان دەدات کە تۆ کەسێکی بەڕێز و متمانەپێکراویت. بۆ نموونە کاتێک کەسێک بۆچوونی خۆی دەردەبڕێت- تەنانەت ئەگەر لەگەڵ بیروڕای تۆشدا ناکۆک بێت- بە ڕێزەوە گوێ بگرە. ئەم کارە سادەیە متمانەیان چەند هێندە زیاد دەکات.
3. پشتیوان به:
بۆ بەدەستهێنانی متمانەی کەسانی تر، پشتیوان به. کەسانی متمانەپێکراو ئەوانەن کە دەتوانرێت حسابیان بۆ بکرێت. ئەگەر کەسانی تر هەست بکەن کە دەتوانن لە دۆخە سەختەکاندا پشت بە تۆ ببەستن، ئەوا متمانەیان ڕۆژ بە ڕۆژ زیاتر دەبێت. بۆ نموونە کاتێک هاوڕێیەک کێشەی هەبوو تەنها گوێگر بە و چارەسەر مەسەپێنی. هەر ئەم ئامادەبوون و هاوڕێیەتییە ئەوە دەردەخات کە ئێوە پشتیوانن.
4. جێی متمانە و متمانەپێکراو بە:
بەڵێندان ئاسانە، بەڵام هێشتنەوەی بەڵێنەکانە کە متمانە دروست دەکات. متمانەپێکراو بوون و جێبەجێکردنی بەڵێنەکانت دەتکاتە کەسێکی متمانەپێکراو. بۆ نموونە ئەگەر بڵێیت “کاتژمێر 5 لەوێ دەبم”، لە کاتی خۆیدا لەوێ بە. دواکەوتنی بەردەوام ئەوە نیشان دەدات کە ناتوانرێت حسابت بۆ بکرێت.
5. بنەمای ئەخلاقییت هەبێت:
کەسانی متمانەپێکراو بەها و بنەمای ڕوونیان هەیە کە لە هەموو بارودۆخێکدا پابەند دەبن پێیەوە. کاتێک خەڵک دەبینن کە تۆ بە بنەمای بەردەوام دەژیت، ئەوا بە ئاسانی متمانەت پێدەکەن. ئەگەر دڵسۆزی بۆ تۆ گرنگە، بۆ بەدەستهێنانی متمانەی کەسانی تر پێویستە دڵسۆزی بە کردار نیشان بدەیت نەک تەنها بە قسە.
6. نهێنی بە:
هیچ شتێک خێراتر لە ئاشکراکردنی نهێنی کەسێکی تر متمانە لەناو نابات. ئەگەر کەسێک شتێکی شەخسی لەگەڵ تۆدا هاوبەش کرد، بە نهێنی بیهێڵەرەوە. تەنانەت ئەگەر بە گاڵتەجاڕیەوە بابەتێکی تایبەتی لەبەردەم خەڵکدا ئاشکرا بکەیت، متمانەی بەرامبەرەکەت بۆ هەمیشە لەدەست دەچێت.
ئامۆژگاری زێڕین بۆ بەدەستهێنانی متمانەی کەسانی تر:
- هەمیشە هاوئاهەنگی لە نێوان قسە و کردارەکانتدا دروست بکە.
- ڕێز لە کەسانی تر بگرن، تەنانەت لە ناکۆکیشدا.
- بەڵێنێک بدە کە دەتوانیت جێبەجێی بکەیت.
- گوێگرێکی باش بە و نهێنی کەسانی تر بپارێزە.
ئەو هەڵانەی کە متمانە لەناو دەبەن:
- بەڵێندان و جێبەجێنەکردنی.
- گێڕانەوەی نهێنی کەسانی تر یان بابەتی کەسی.
- درۆی بچووک یان شاردنەوە.
- بێڕێزیکردن یان پشتگوێخستنی هەستی بەرامبەر.
بنەما زێڕینەکانی کەسانی متمانەپێکراو:
- ڕاستگۆیی لە هەموو بارودۆخەکاندا.
- یەکدەنگی لە ڕەفتار و بڕیارەکاندا.
- پاڵپشتی کردنی کەسانی تر لە ساتەوەختە سەختەکاندا.
- پابەندبوون بە بەها و بنەما ئەخلاقییەکان.
ئەنجام:
بەدەستهێنانی بەدەستهێنانی متمانەی کەسانی تر کاتێکی دەوێت و پێویستی بە ڕەفتار و پەیوەندییەکی بەردەوام هەیە، بەڵام لەدەستدانی متمانە دەتوانێت لە چەند ساتێکدا ڕووبدات. متمانە بناغەی هەر پەیوەندییەکی تەندروستە– چ لە شوێنی کار، چ لە هاوڕێیەتی، یان لە ژیانی خێزان- و بەبێ ئەو، تەنانەت پەیوەندییە بەڕواڵەت بەهێزەکانیش ناسک دەبن. بە پابەندبوون بە پرەنسیپەکانی وەک ڕاستگۆیی، ڕێزگرتن لە یەکتر، جێبەجێکردنی بەڵێنەکان، پشتیوانی یەکتر لە بارودۆخە سەختەکاندا، ڕێزگرتن لە بەهاکان و پاراستنی نهێنی، دەتوانیت ببیتە کەسێک کە ئەوانی دیکە دەتوانن بە متمانەیەکی تەواوەوە حسابی بۆ بکەن.
لەبیرت بێت کە بەدەستهێنانی متمانەی کەسانی تر تەنها قسە نییە؛ ئەوە هاوئاهەنگی نێوان قسە و کردارەکان، یەکدەنگی لە ڕەفتارەکاندا و دڵسۆزییە بۆ بەها ئەخلاقییەکان کە دەتکاتە کەسێکی متمانەپێکراو و کاریگەر. تا زیاتر ئەم بنەمایانە لە ژیانی ڕۆژانەتدا پراکتیزە بکەیت و دووبارەی بکەیتەوە، پەیوەندییەکانت قووڵتر و تەندروستتر و بەردەوامتر دەبن و دەرفەتی کەسی و پیشەیی زیاترت بۆ دەکرێتەوە. لە کۆتاییدا دروستکردنی متمانە وەبەرهێنانێکی درێژخایەنە کە شایەنی هەموو ساتێک هەوڵدانە.
