تێگەیشتنێکی زیاتر لە تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی:
ئەو کەسانەی کە به نەخۆشی تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی مبتلان، هەست بە دڵەڕاوکێ دەکەن سەبارەت بە ڕەگەزەکەیان و پەرەسەندنی چالاکیی و بەرژەوەندییە پەیوەندیدارەکانی ڕەگەز بەهۆی ئارەزووی بەهێز بۆ هەبوونی ڕەگەزێکی دیکە.
لە کاتێکدا ڕەنگە هەندێک لە گەنجان هەستی سێکسی خۆیان لەگەڵ دایک و باوک، پزیشک یان دەروونناسەکان باس بکەن، هەندێکی تر نیشانەکانی تێکچوونی باری دەروونی، دڵەڕاوکێ یان خەمۆکی دەربکەوێت، یان تووشی کێشەی کۆمەڵایەتی ببن.
ناسنامەی ڕەگەزی چییە؟
ناسنامەی ڕەگەزی ئاماژەیە بۆ هەستکردنمان کە کێین و چۆن خۆمان دەبینین و وەسفی خۆمان دەکەین. زۆربەی خەڵک خۆیان بە “نێر” یان “مێ” دەناسێنن. کە پێی دەوترێت ناسنامەی دووانەیی. بەڵام هەندێک کەس هەست دەکەن کە ناسنامەی ڕەگەزییان جیاوازە لە ڕەگەزی بایۆلۆژی خۆیان.
بۆ نموونە ڕەنگە هەندێک کەس ئەندامی زاوزێی پیاوان و مووی دەموچاویان هەبێت بەڵام خۆیان وەک پیاو ناناسێنن یان هەست بە نێرینە ناکەن. لەوانەیە هەندێکیان ئەندامی زاوزێ و مەمکیان هەبێت بەڵام خۆیان وەک ژن ناناسێنن و هەست بە ژنانە ناکەن.
هەندێک کەس خۆیان بەو جۆرە پێناسە ناکەن کە ناسنامەیەکی “دووانەی”یان هەیە (نێر یان مێ). بۆ ئەوان چەمکی ڕەگەز هیچ پەیوەندییەکی بە ناسنامەکەیانەوە نییە. لەوانەیە زاراوەی جیاواز بەکاربهێنن بۆ وەسفکردنی ناسنامەکەیان، لەوانە ڕەگەزی جۆراوجۆر و ڕەگەزی ناتەبا.
تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی:
تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی جۆرێکی ئاڵۆزی ڕەفتاری مرۆڤە. لەوانەیە ئەو کەسانەی کەمیی سێکسیان هەیە پێیان وایە لە جەستەیەکی هەڵەدا لەدایک بوون. زۆرجار پێیان باشە وەک ئەندامێکی ڕەگەزی بەرامبەر بژین. هەندێک لە کەسانی ترانس دەیانەوێت بژین و وەک ئەندامی ڕەگەزی بەرامبەر وەربگیرێن.
هەندێکیان بە بەکارهێنانی چارەسەری هۆرمۆن و نەشتەرگەری هەوڵدەدەن ڕەگەزەکەیان بگۆڕن. زۆرێک لەو کەسانەی کە تووشی ناڕێکی ڕەگەزی بوون، ئارەزووی بەهێز و بەردەوامییان هەیە بۆ ژیان کە گوزارشت لە “گونجاندن” یان ناسنامەی ڕەگەزی خۆیان دەکات.
ئەمەش بە گۆڕینی شێوازی دەرکەوتن و ڕەفتارەکانیان ئەنجام دەدەن. ناڕێکی ڕەگەزی نەخۆشییەکی دەروونی نییە، بەڵام ڕەنگە هەندێک کەس بەهۆی ناڕێکی ڕەگەزییەوە تووشی کێشەی تەندروستی دەروونی ببن.
نیشانەکانی تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی:
تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی پەیوەستە بە نیشانەکانی وەک تێکچوونی دەروونی و خەمۆکی و دڵەڕاوکێ و هەستکردن بە بێ ناسنامە، ئەم تێکچوونە نەخۆشییەکی وەک نەخۆشییەکانی ئەندامی نێرینە نییە، بۆ ئەوەی بتوانرێت ڕێگری لێبکرێت، بەڵکو مرۆڤ دەبێت لەگەڵ ناسینی ئەم نەخۆشییە بژی و هاوڕێیەتی ئەو کەسانەی بەدەستیەوە دەناڵێنن با ئاسوودەیی زیاتریان بۆ بهێنین.
زۆربەی ئەو کەسانەی ئەم هەستەیان هەیە، هەندێک دژایەتی لەگەڵ ناسنامەی ئێستایان هەیە. بۆ نموونە زۆربەی ئەو ژنانەی کە ڕووبەڕووی تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی دەبنەوە، خۆیان لە ئەندامی زاوزێی ئافرەتدا دەبینن لەو ڕوداوەی کە مەیلی تایبەتیان هەیە بۆ لەبەرکردنی جلوبەرگی پیاوان و هەروەها ڕەفتاری پیاوان.
جگە لەوەش ئەو پیاوانەی ڕووبەڕووی ئەم نەخۆشییە دەبنەوە، خۆیان لە جەستەی سێکسی پیاودا دەزانن لەو ڕوداوەی کە ئەوان مەیلی تەواو ژنانەیان هەیە و حەزیان لە دەرکەوتنی ڕەفتارە ژنانە و ئارەزووی لەبەرکردنی جلوبەرگی ژنانە.
جگە لەوەش گرنگترین نیشانە و ئاڵۆزی کە هەموو ئەو ئافرەت و پیاوانەی ئەم کێشەیەیان هەیە مامەڵەی لەگەڵ دەکەن ئەوەیە کە کێشەیان لەگەڵ ئەندامی نێرینەی ئێستایان هەیە تا ئەو ڕادەیەی توانای بینینی جەستەی خۆیان نییە.
لە چ تەمەنێکدا تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی لە منداڵاندا ڕوودەدات؟
تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی هەمیشە لە تەمەنی گەورەییدا ڕوونادات، چونکە ئەم تێکچوونانە لە نێوان تەمەنی 4 بۆ 8 ساڵدا ڕووبەڕوو دەبنەوە و لە 80%ی حاڵەتەکاندا ئەم تێکچوونە ڕاگوزەر و کاتییە.
هەندێک لە پسپۆڕانی دەروونناس پێیان وایە کە تێکچوونی سێکسی لە منداڵاندا هەندێک جار لە نەبوونی زانیاری لەسەر ڕەگەزی بەرامبەر و تەنها لە کنجکاوییەوە سەرچاوە دەگرێت.
هەر لەبەر ئەم هۆکارە، ڕاگرتن و گرنگیدان بە منداڵان، هەروەها ئاگادارکردنەوەیان لە پەروەردەی سێکسی منداڵان بە شێوەیەکی دروست، هەروەها باسکردنی ناسنامەی سێکسییان، تا ڕادەیەکی زۆر دەتوانێت ڕێگری لە گەشەکردنی ئەم نەخۆشییە بکات.
ئایا تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی هەستێکی تێپەڕبووە؟جوانترین منداڵەکانی جیهان بناسن
زۆربەی کات ئەو کەسانەی لە دەوروبەری ئەو کەسانەدان کە تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی یان هەیە، بە پشتگوێخستنی ئەم کەسانە دۆخەکە توندتر دەبێت لەو ڕوداوەی کە دەتوانن تا ڕادەیەکی زۆر چاک ببنەوە بە قسەکردن لەگەڵ ئەم کەسانە و سەردانی پزیشکی پسپۆڕ.
پزیشکانی پسپۆڕی دەروونی و پزیشکان پێیان وایە زۆربەی خەڵک ئەم هەستە کاتییە بە تێپەڕین بە دانیشتنەکانی ڕاوێژکاریدا تێدەپەڕن.
زۆربەی ئەو کۆمەڵە کەسانەی پێیان وایە پەیوەندییان بە تێکچوونی ناسنامە هەیە تەنها حەز دەکەن باسی نەگوتراوی دەروونی خۆیان بکەن و لە زۆربەی حاڵەتەکاندا، ئەم قسەیە دەبێتە هۆی دەرچوونی دەروونی مرۆڤەکان و بە تێپەڕبوونی کات، ئەم هەستە نامێنێت، بەڵام بەداخەوە، ئەم حاڵەتە بۆ هەموو مرۆڤەکان وەک یەک نییە و کێشەی تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی هەمیشە بۆ کۆمەڵێکی گەورەی خەڵک دەمێنێتەوە.
ئایا دەتوانرێت چارەسەری نەخۆشی ناسنامەی ڕەگەزی بکرێت؟
بەڵێ، تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی، وەک نەخۆشی و تێکچوونەکانی تر، دەتوانرێت چارەسەر بکرێت و تەنانەت تا ڕادەیەکی زۆریش کەم بکرێتەوە بە دانیشتنی ڕاوێژکاری و چارەسەری دەروونی، زۆربەی ئەو کەسانەی ڕووبەڕووی تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی دەبنەوە، خۆیان لە قسەکردن لەسەر کێشە و ترسەکانیان بەدوور دەگرن، چونکە ڕۆحی خۆیان شاردووەتەوە کێشە لە بۆشایی دەروونی خۆیاندا.
هەر لەبەر ئەم هۆکارە قسەکردن لەسەریان لەگەڵ کەسێکی متمانەپێکراو و شارەزا لە شێوەی کۆبوونەوەی خولیی و تایبەتمەنددا دەتوانێت پرۆسەی چارەسەرکردن یان ڕووبەڕووبوونەوەی ئەم حاڵەتانە باشتر لە پێشووتر بکات. بەڵام ئەگەر لەم بوارەدا هیچ چارەسەرێک نەبێت، خەڵکی هەموو جیهان پەنا بۆ نەشتەرگەری قورس دەبەن.
شێوازەکانی چارەسەرکردن بۆ تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی:
1. ئامۆژگاری:
هەندێک لەو کەسانەی کە تووشی ناڕێکی ڕەگەزی بوون، نایانەوێت نەشتەرگەرییان بۆ بکرێت. بۆ نموونە، ڕەنگە بتەوێت بەبێ بەکارهێنانی هۆرمۆنەکان بژیت یان نەشتەرگەری پشتڕاستکردنەوەی ڕەگەزت بۆ بکرێت و وەک ڕەگەزی پشتڕاستکراوەی خۆت دەستنیشان بکەیت. چارەسەرکەرێکی بە ئەزموون دەتوانێت پشتگیریت بکات لە هەموو بەشەکانی گەشتی ناسنامەی ڕەگەزیتدا.
2. چارەسەری هۆرمۆن:
بۆ ئەو کەسانەی کە دەیانەوێت تایبەتمەندی جەستەیی ڕەگەزی پشتڕاستکراوەی خۆیان پەرەپێبدەن، هۆرمۆنە تەواوکەرەکان دەتوانن یارمەتیدەر بن.
لە منداڵاندا هۆرمۆنەکانی باڵغبوون دەتوانن ئەو گۆڕانکارییە جەستەییانەی کە لەگەڵ تەمەنی باڵغبووندا دێن سەرکوت بکەن تا ئەو کاتەی خۆیان و دایک و باوکیان ئامادە دەبن بۆ پشتڕاستکردنەوەی ڕەگەزەکەیان.
لە گەورەساڵان و گەنجانی پێگەیشتوودا کە بە تەمەنی باڵغبووندا تێپەڕیون، هۆرمۆنەکان دەتوانن یارمەتیدەر بن لە هاندانی گەشەکردنی پەیوەست بە ڕەگەز کە کاریگەری لەسەر تایبەتمەندییە جەستەییەکان هەیە.
3. نەشتەرگەری:
ڕێکارەکانی وەک بنیاتنانەوەی سنگ یان زیادکردنی مەمک و میتۆیدیۆپلاستی، فالۆپلاستی یان ڤاجینۆپلاستی دەتوانن بەشێک بن لە پرۆسەی پشتڕاستکردنەوەی ڕەگەز.
ئەو کەسانەی بڕیار دەدەن نەشتەرگەری بکەن، بەزۆری دوای گرتنەبەری هەنگاوی دیکە لە گەشتەکەیان بۆ پشتڕاستکردنەوەی ڕەگەز، وەک وەرگرتنی هۆرمۆنی زیادە، ئەو کارە دەکەن.
بڵاوبوونەوەی نەخۆشی ناسنامەی ڕەگەزی:
تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی بەربڵاو نییە و بە جۆرێک نەخۆشییەکی دەگمەنە کە دەتوانرێت لە ساڵانی سەرەتای ژیان و منداڵیدا دەستنیشان بکرێت.
زۆربەی خێزانەکان لە کاتی منداڵبووندا هەست بەم هەستەی منداڵەکانیان دەکەن و لە هەمان کاتدا باشتر وایە سەردانی پزیشکی دەروونناس بکەن و خۆیان ئامادە بکەن بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەم نەخۆشییە.
مەرجەکانی ڕەگەزی:
لایەنگری ڕەگەزی ئاڵۆزە و تێگەیشتن لێی ئەستەمە. یارمەتیدەرە بۆ جیاکردنەوەی مانای زاراوە جیاوازەکانی پەیوەست بە ڕەگەز.
1. تێکچوونی ڕەگەزی:
ناڕەحەتی کە بەهۆی ناتەبایی نێوان ناسنامەی ڕەگەزی کەسێک و ڕەگەزی بایۆلۆژییەکەی کە لە کاتی لەدایکبوونیدا دیاری کراوە.
2. ڕەگەزگۆڕاو:
ئارەزووی ژیان و قبوڵکردن وەک ئەندامێکی ڕەگەزی بەرامبەر. دەتوانرێت چارەسەر بکرێت بۆ ئەوەی ڕوخساری جەستەیی ئەوان زیاتر لەگەڵ ناسنامەی ڕەگەزی خۆیاندا بگونجێت.
3. دووڕەگەز:
ئەمەش ئەو کەسانە دەگرێتەوە کە ناسنامەی ڕەگەزییان تەنیا نێر و مێ نییە، تێکەڵەیەک لە نێر و مێ، یان لە نێوان ڕەگەزەکان یان لەودیوەوە.
ئەو کەسانەی کە ناڕێکی ڕەگەزییان هەیە لەوانەیە خۆیان وەک کەسانی ڕاستڕەو، هاوڕەگەزباز، لەشفرۆش، دووڕەگەزباز، بێڕەگەزباز، یان پانسێکسوال بناسێنن و بە دەستێوەردان ئەمە ڕەنگە بگۆڕێت.
ئەرکی کۆمەڵگا و تاکەکان لە مامەڵەکردن لەگەڵ کەسانی تووشبوو بە تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی چییە؟
بە سەرنجدان بەوەی کە تێکچوونی ناسنامەی ڕەگەزی زیاتر لە 7%ی پیاوان و 5%ی ژنان لە جیهاندا دەگرێتەوە.
هەروەها پێویستە کۆمەڵگا و کەسانی نزیکی ئەم کەسانە فێربن ئەم کۆمەڵە کەسە قبوڵ بکەن و خۆیان لە گاڵتەجاڕی و گاڵتەجاڕی ناپێویست بەدوور بگرن بۆ ئەوەی ئەم کۆمەڵە مرۆڤەش بە بێ ئەو دڵەڕاوکێیەی کە بەهۆی تێکچوونەکانیانەوە دروست دەبێت لە کۆمەڵگادا بژین.
