ئایا تۆش حەزت لە کۆمپۆتە؟ یەکێک لە بەتامترین خواردن و شیرینی کە دەتوانرێت لە هەر وەرزێکدا بۆ ئەندامانی خێزانەکە ئامادە بکرێت بریتییە لە کۆمپۆت کە دەوڵەمەندە بە ڤیتامین و ماددە خۆراکیەکان. لە هەموو وەرزێکدا بەکارهێنانی میوەی ئەو وەرزە دەبێتە هۆی دابینکردنی ماددە خۆراکییە پێویستەکان بۆ جەستەمان. بەزۆری منداڵان کۆمپۆت باشتر دەخۆن لە میوەی خاو و تازە. پێویستە بزانیت کە کۆمپۆت ڤیتامینەکانیشی تێدایە و ناکرێت بە کەمی ڤیتامین و ماددە خۆراکیەکان هەژمار بکرێت.
لە ئەنجامی کوڵاندنی میوەکە، بەکتریاکانی ناوی لەناودەچن و شەربەتەکەی دەتوانێت تەمەنی ڕەفەی بەرهەمەکە زیاد بکات. کێشەی سەرەکی کۆمپۆت بریتییە لە بڕی شەکری زیادکراو. کۆمپۆتی پیشەسازی بڕێکی زۆر شەکری تێدایە. باشتر وایە کۆمپۆتێک هەڵبژێریت کە وشەی “بێ شەکری زیادکراو” لەسەری نووسراوە. لەم حاڵەتەدا ڕێژەی شەکریان یەکسانە بە میوەی سروشتی.
سێ ڕێگا هەیە بۆ دروستکردنی کۆمپۆت لە ماڵەوە:
یەکەم شێوازی ئامادەکردنی کۆمپۆت:
میوەی خوازراو و ئاو و کەمێک شەکر دەخەینە ناو مەنجەڵێکەوە و ڕاستەوخۆ دەیخەینە سەر ئاگرەکە تا دەکوڵێت، دواتر لە ئاگرەکە دایدەبەزێنین ئەم جۆرە کۆمپۆتە هیچ پاشماوەیەکی تێدا نییە.
شێوازی دووەمی ئامادەکردنی کۆمپۆت:
له شێوازی دووەمدا، ئەو کۆمپۆتانەی دروستی دەکەین تەمەنێکی درێژی ڕەفەیان هەیە، ئەگەر بە تەواوی مەرجەکانی دروستکردنی کۆمپۆتەکە جێبەجێ بکەین، ڕەنگە بتوانرێت بۆ چەند ساڵێک هەڵبگیرێت. بۆ ئەوەی کۆمپۆتێکی باش دروست بکەین، ئەو میوانەی هەڵیدەبژێرین دەبێت بە تەواوی تەندروست بن و کوالیتی باشیان هەبێت، وە بە باشی بیشۆین و وشکیان بکەینەوە. میوەکان دەڕێژینە ناو شووشەکە بە دەرگای کانزاییەوە تا سەری شووشەکە پڕ دەبێت.
ئاو دەخەینە ناو مەنجەڵێکەوە و دەیخەینە سەر ئاگرەکە تا دەکوڵێت، پاشان لە ئاگرەکە دەریدەهێنین و وردە وردە شەکرەکەی تێدەکەین تا دەگاتە قۆناغی تێربوون، واتە چیتر شەکرەکە لەناو ئاوەکەدا ناتوێتەوە. کاتێک بەتەواوی سارد بووەوە، دەیڕێژینە سەر میوەکانی ناو پەرداخەکە تا دادەپۆشێت، دەرگای شووشەکان دادەنێین، شووشەکان دەخەینە ناو مەنجەڵێکەوە، ئاوی سارد دەڕێژین تا 2 سانتیمەتر بۆ دەرگای مەنجەڵکە دەمێنێتەوە، و دەیخەینە سەر ئاگرەکە.
کاتێک ئاوی ناو مەنجەڵەکە دەگاتە خاڵی کوڵان، کاتێکی بۆ تەرخان دەکەین، دوای تێپەڕبوونی کاتی پێویست، لە گەرما دەریدەهێنین و یەک بە یەک شووشەکان توند دەکەینەوە، دەیانخەینە ناو دۆڵاب یان کابینە و هەرکاتێک بەکاریان دەهێنین پێویستە . ئەگەر هەموو ئامۆژگارییەکان جێبەجێ بکرێن و هەوا لە شووشەکەدا نەما ئەوا بەم شێوازە باشترین کۆمپۆت دروست دەکەین، و ئەم پرۆسەیە هەم یارمەتیدەر دەبێت بۆ ئابووری خێزانەکە و هەم بۆ تەندروستی خێزانەکە، بەو پێیەی ماددەی کیمیایی بەکارناهێنرێت تێیدا.
سێیەم شێوازی ئامادەکردنی کۆمپۆت:
لەم شێوازەدا سەرەتا شەکر و ئاو تێکەڵ بکە و با بکوڵێت، کاتێک کەمێک ئەستوور بوو، میوەی وردکراوی تێبکە. وە با کەمێک بکوڵێن، کاتێک میوەکان کەمێک نەرم بوون بڵێسەی ئاگرەکە بکوژێنەرەوە. کاتێک سارد بوون بیخە ناو دەفرێکەوە کە دەرگایەکی هەبێت و بیخە ناو سەلاجە.
لەم بابەتەی خوارەوە باس لە چۆنیەتی ئامادەکردنی کۆمپۆتی جۆراوجۆر دەکەین:
1. کۆمپۆتی سێو:
کۆمپۆتی سێو شیرینییەکی زۆر بەتامە یان ژەمێکی ئێواران کە تەنها پێویستت بە سێو دەبێت بۆ ئامادەکردنی و ئاوی گوڵ بۆ تامکردنی. پێکهاتە پێویستەکان بۆ ئامادەکردنی ئەم کۆمپۆتە بریتین لە یەک کیلۆ سێو و کەمێک توێکڵی لیمۆ و چەند ئاوی گوڵ کە حەزت لێیە و بڕێک شەکر و ئاو.
چۆنیەتی ئامادەکردنی کۆمپۆتی سێو:
سێوەکان توێکڵ بکە و بیکە بە چەند پارچەیەک لەکاتی توێکڵکردنی سێوەکاندا ئاو بخەرە سەر ئاگرەکە تا دەکوڵێت دوای ئەوەی ئاوەکە دەکوڵێت شەکر و توێکڵی لیمۆی تێبکە تا دەکوڵێت. دوای چەند خولەکێک سێوی توێکڵکراوەکە بخەرە ناوی تا لەگەڵ ئاو و شەکردا بکوڵێت. لەکاتی کوڵاندا هەر پارچە سێوێک کە نەرم بووە تاقی بکەرەوە، لە شەربەتەکە دەربهێنە و بیخە ناو دەفرە دڵخوازەکە لە دوا هەنگاودا، دوای دەرهێنانی هەموو سێوەکان، شەربەتەکە بکوڵێنە تا دوو پەرداخ شێریت دەمێنێتەوە و لە کۆتاییدا شەربەتەکە بەسەر سێوەکاندا بڕێژە و کەمێک ئاوی گوڵی تێبکە، دوای ئەوەی سارد دەبێتەوە دەتوانیت کۆمپۆتەکە بەکاربهێنیت و بیخەیتە ناو سەلاجە بۆ ماوەی چەند کاتژمێرێک، یان دەفرەکە دابخە و دواتر بەکاریبهێنیت.
2. کۆمپۆتی قەیسی:
کۆمپۆتێکی تری بە تام و بەناوبانگ بریتییە لە کۆمپۆتی قەیسی. قەیسی سروشتێکی سارد و شێداری هەیە، دەتوانێت گیرانی خوێنبەرەکان بکاتەوە و ڕەقبوونی دڵ نەرم بکاتەوە، بەسوودە بۆ نەهێشتنی ئازاری گوێ و کێشەی بیستن، چارەسەری کەمخوێنی، نەرمکردنی پێستی دەم و مل، وە بەسوودە بۆ ڕێگریکردن لە ئاوسانی گەدە. پێکهاتە پێویستەکان بۆ ئامادەکردنی ئەم کۆمپۆتە بریتین لە یەک کیلۆ قەیسی و بڕێک شەکر و ئاو.
چۆنیەتی ئامادەکردنی کۆمپۆتی قەیسی:
سەرەتا قەیسیەکە بشۆ، پاشان بیبڕە بۆ نیوە و ناوکەکەی دەربهێنە. ئاو و شەکر لەناو مەنجەڵێکدا تێکەڵ بکە و بیخە سەر ئاگرێکی کەم تا دەکوڵێت و شەکرەکە تێیدا دەتوێتەوە. دوای توانەوەی شەکرەکە لەسەر ئاگرەکە دەریبهێنە و فلتەری بکە. دووبارە بیخە سەر ئاگر و قەیسیەکەی تێبکە و چاوەڕێ بکە بەبێ ئەوەی دەفرەکە دابخەیت تا کەمێک دەکوڵێت و قەیسیەکە دەکوڵێت و ورد نابێت. دوای ئەوەی شەکرەکە یەکدەگرێتەوە، کۆمپۆتەکە لەسەر ئاگرەکە دەربهێنە و چاوەڕێ بکە تا سارد دەبێتەوە.
3. کۆمپۆتی هەنجیر:
هەنجیر میوەیەکی بەتام و بەسوودە بە هەردوو شێوەی وشک و تازە بەسوودە بۆ چارەسەری زۆرێک لە نەخۆشیەکان، لەوانە چارەسەری کەمخوێنی و قەبزی و چەندین کێشەی تر بۆ ئامادەکردنی ئەم کۆمپۆتە، نیو کیلۆ هەنجیری تازەی مامناوەند پێویستمانە هەندێک لیمۆی ترشی مامناوەند، گوڵ، ئاو، هەنگوین، دارچینی و ڤانێلا .
چۆنیەتی ئامادەکردنی کۆمپۆتی هەنجیر:
سەرەتا لیمۆکە توێکڵەکەی لێبکەرەوە و ناوەوەی پێستی لیمۆکە پاکبکەرەوە، پێستە سپییەکەی لاببە، پاشان پێستە تەنکبووەکە بکە بە شریتی تەنک. پاشان پێستە پارچە پارچەکراوەکان لەگەڵ ڤانێلا و دارچین و ئاوی گوڵ و هەنگوین و ئاو تێکەڵ بکە و بۆ ماوەی 10 خولەک لەناو دەفرێکدا بیکوڵێنە بەبێ ئەوەی دەرگای لەسەر دابنێیت. لەم قۆناغەدا پێویستە هەنجیرەکە بخەیتە ناو پێکهاتەکانی پێشووەوە و با نزیکەی 5 خولەک بکوڵێت و نەرم بێت.
پاشان میوە کوڵاوەکە بخەرە ناو دەفرێکی ترەوە، لقەکانی هەنجیرەکە فڕێ بدە و شەربەتەکەی هەنجیرەکە لەسەر ئاگرێکی کەم بکوڵێنە بۆ ماوەی دە خولەک بەبێ ئەوەی قاپەکەی بخەیتە سەر، شەربەتەکە بڕێژە سەر کۆمپۆتی هەنجیرەکە، ئێستا کۆمپۆتەکەت ئامادەیە و دەتوانیت دوای ساردبوونەوە ، وەک خواردنێکی کەم یان شیرینی بیخۆی. ئەگەر ویستت دەتوانیت هەندێک هەنگوین بەکاربهێنیت بۆ ئەوەی کۆمپۆتەکە بە تام بێت و لە کۆتاییدا بیخەیتە ناوی.
4. کۆمپۆتی خۆخ:
خۆخ یەکێکە لە میوە نایابەکان بۆ جوانی پێست و قژ و دەتوانێت ببێتە مادەیەکی باشی لاوازکردن. دوای خواردنی خۆخ، ڕیخۆڵەکان و کۆئەندامی هەرس پاک دەکرێنەوە.
چۆنیەتی ئامادەکردنی کۆمپۆتی خۆخ:
خۆخەکان بشۆ و با وشک بێتەوە، پاشان توێکڵەکەی لێبکەرەوە و بە قەبارەی دڵخواز بیبڕە باشترین ڕێگا ئەوەیە کە دابەشیان بکەیت بۆ نیوە یان بۆ 4 بەش. پاشان بیانڕێژنە ناو پەرداخێکی شووشەی خاوێن بە دەرگای کانزاییەوە و شەکر و ئاو تێکەڵ بکە و بیخە سەر ئاگرەکە کە شەکرەکە لەناو ئاوەکەدا تواوەتەوە با بۆ ماوەیەک بکوڵێت و دواتر کاتێک ئاو و شەکرەکە سارد بووەوە ئاگرەکە بکوژێنەرەوە . کاتێک ئاو و شەکرەکە سارد بووەوە، بیڕێژە سەر خۆخەکان و شووشەکان بە توندی دابخە، بە سەرەوە بیانخەینە ناو مەنجەڵێکەوە و ئاو تا نیوەی شووشەکان بڕێژنە ناو مەنجەڵەکەوە و با ئاوەکە بکوڵێت و کاتی بۆ تەرخان بکە و با بۆ ماوەی 15-20 خولەک بکوڵێت. لە مەنجەڵەکە دەریانبهێنە و بە سەرەوە دایانبنێ و با سارد ببنەوە. شووشەکان بخە ناو کابینەکەوە یان شوێنێکی فێنک و تاریک، کاتێک دەرگای شووشەکه دەکەیتەوە، بیخە ناو سەلاجە و بۆ ماوەی 3-4 ڕۆژان بەکاری بهێنە .
شێوازێکی تر ئەوەیە کە ئاو و شەکر بخەیتە ناو مەنجەڵێکەوە و با بکوڵێت. کاتێک ئاوەکە کوڵا، خۆخه توێکڵکراوەکە 4 پارچە بکه و تێبکە، با بۆ ماوەیەکی زۆر کورت بکوڵێت تا میوەکان دەگەنە ئەو نەرمییەی کە حەزت لێیە، بڵێسەی ئاگرەکە بکوژێنەرەوە و لە کۆتاییدا بیڕێژە ناو پەرداخێکی شووشەی پاک و وشک و بە توندی دایانبخە و لەناو سەلاجەدا بیهێڵەرەوە و بۆ ماوەی 1 هەفتە بەکاریبهێنە.
5. کۆمپۆتی مۆز:
مۆز یەکێکە لە میوە بەتام و وزەبەخشەکان کە چەندین تایبەتمەندی هەیە و بەها خۆراکیەکەی یەکسانە بە گۆشت. بۆ ئامادەکردنی ئەم کۆمپۆتە پێویستمان بە مۆز و ئاو و شەکرە.
چۆنیەتی ئامادەکردنی کۆمپۆتی مۆز:
بۆ دروستکردنی کۆمپۆتی مۆز، سەرەتا مۆزەکە توێکڵەکەی لێبکەرەوە، پاشان بیکە بە ئەڵقە، ئێستا شەکرەکە ئامادە بکە و پارچە مۆزەکەی تێبکە و با بۆ ماوەی سێ خولەک بکوڵێت. دوای ساردبوونەوەی مۆزەکە بخەرە ناو شووشە کە سەرپۆشەکەی توند بێت. بۆ هەڵگرتنی ئەم کۆمپۆتە پێویستە لەناو سەلاجەدا بیهێڵیتەوە .
لە کاتی کوڵاندنی کۆمپۆتەکەدا پێویستە گرنگی بەوە بدەیت کە نابێت وەک مرەبا زۆر بکوڵێت، بەڵکو پێویستە ئاوی کۆمپۆتەکە بە تەواوی شل بکرێتەوە و میوەکە نابێت یەکگرتوویی خۆی لەدەست بدات. جگە لەوەش لانەبردنی پێستی میوەکە دەبێتە هۆی زیادبوونی یەکگرتوویی و تامێکی باشتری پێدەبەخشێت. بۆیە هەندێک میوە کە دەتوانرێت پێستیان بەکاربهێنرێت کۆمپۆت بکە.
