وانەوتنەوە یەکێکە لە کارە قورسەکانی جیهان. جگە لە هەبوونی زانیاری و خوێندەواری پێویست و پێدانی زانیاری بەسوود بۆ قوتابیان، پێویستە مامۆستا ئیلهامبەخشیش بێت. مامۆستا دەبێت لە هەمان کاتدا قسەکەر و سەرکردەیەکی باش بێت و کەشێکی خۆش لە پۆلدا دروست بکات کە بێزارکەر نەبێت بۆ قوتابیان. لەم بابەتەدا چەند خاڵێکی پراکتیکی زمانی جەستە لە وانەوتنەوەدا دەخەینەڕوو. بۆیە تا کۆتایی بابەتەکە لەگەڵمان بمێنەرەوە.
زمانی جەستە لە وانەوتنەوەدا:
لە ڕاستیدا ئامانجی فێرکاری باش ئەوەیە کە ئامادەیی هەبێت، بەڵام ئامادەبوون چییە؟ ئەگەر لە کاتی وانەوتنەوەدا دەمارگیر و نیگەران بوویت، ئەوا ئەم هەستە نائەمنییە لە زمانی جەستەتدا دەردەکەوێت. بەزۆری لەم دۆخەدا شانەکانت دەچەمێنیتەوە، بە دەستەکانت لەسەر سنگت دەوەستیت، یان دەستت دەخەیتە بەردەم دەمتەوە. بەڵام ئەم دۆخە نەبوونی متمانە بەخۆبوون نیشان دەدات و هەستێکی ناخۆش لە خوێندکاردا دروست دەکات. سۆز واتە بەڕێوەبردنی زمانی جەستەت بە شێوەیەک کە نیشانی خوێندکاران بدەیت کە تۆ کۆنترۆڵی پۆلەکەت کردووە. بەڵام بۆ فێرکردنی باشتر، دەتوانرێت کام فێڵی نازارەکی بەکاربهێنرێت؟
1. سڵاو لە قوتابیان بکە لەکاتی چوونە ژوورەوەیان
لەبەردەم دەرگای پۆلدا بوەستن و سڵاو لە قوتابیان بکەن. پێویستە نزیکە لە دەرگاکە بیت بۆ ئەوەی خوێندکارەکان بە یەکجار نەتوانن بچنە ناو پۆلەکەوە و ناچار بن خاو بکەنەوە و یەک بە یەک بێنە ناو پۆلەکەوە. ئەمەش هێوریان دەکاتەوە. ئەگەر خوێندکاران پێشتر چوونەتە ناو پۆلەوە، بە متمانەوە هەنگاو بنێنە ناو پۆلەکە و بە دەنگێکی بەرز و ڕوون و زیندوو سڵاویان لێ بکەن. هەرگیز نابێت بە شێوەیەکی ناڕێک دەرکەویت. هەروەها زۆر خێرا مەڕۆ، وا دەکات بە لاوازی دەربکەویت.
2. هەموو شوێنی پۆلەکە بەکاربهێنە
وەستانی فول تایم لە پشت مێزەوە، بەربەستێک لە نێوان تۆ و خوێندکارەکاندا دروست دەکات. بۆیە لە کاتی قسەکردن لە پۆلدا بە پێ بڕۆ و بەشە جیاوازەکانی پۆل بەکاربهێنە لە کاتی ڕوونکردنەوەی چەمکەکاندا. جگە لەوەش ئەمە وا دەکات قوتابی یاری نەکات و گرنگی بە وانەکە بدات. ھەندێک جار لەکاتی شیکردنەوەی وانەکەدا لە تەنیشت کەسێکەوە بوەستە کە گوێ بە وانەکە نادات و ڕێکوپێکی پۆلەکە تێکدەدات؛ بەم کارە بە تەواوی تێدەگات کە تۆ چی دەکەیت و بەزۆری واز لە تێکدانی ڕێکخستنی پۆلەکە دێنێت.
3. دەموچاوت بەکاربهێنە
دەتوانیت دەربڕینی دەموچاوت بەکاربهێنیت بۆ گەیاندنی چەندین مانا. بۆ نموونە بە تامەزرۆییەوە سەیری خوێندکاران بکە بۆ ئەوەی وەڵامەکانیان وەربگریت، کاتێک خوێندکارێک دوودڵ دەردەکەوێت، بە دڵنیاییەوە زەردەخەنە بکە، یان ئاماژەیەکی بیرکردنەوە بکە، وەک دانانی دەستت لەسەر چەناگەت، کاتێک دەتەوێت هانی خوێندکاران بدەیت بیر لە پرسیارێک بکەنەوە. هەروەها هەوڵبدە لە کاتی وانەوتنەوەدا چاوت لەگەڵ هەموو قوتابیان بکەوێت و ئەو پەیامە بگەیەنە کە تێدەگەیت کە ئەوان چی دەکەن بە باش یان خراپ.
4. مامەڵەکردن لەگەڵ هەڵسوکەوتی نەشیاوی قوتابیان
کاتێک ڕووبەڕووی ڕەفتاری نەگونجاو دەبیتەوە، لە ڕووی جەستەییەوە لە ئاستی خۆیان دابەزە (ببە بە باڵایان) و بە هێمنی باسی دەرئەنجامە ئەگەرییەکانی ئەو ڕەفتارەیان لەگەڵ بکە. کاریگەری ئەمەش زۆر لەوە گەورەترە کە لەبەردەم هاوپۆلەکانیاندا سەرزەنشتیان بکەن. ئەگەر هەڵسوکەوتی خراپیان جددی بوو، لە دەرەوەی پۆل یان دوای وانەکان قسەیان لەگەڵ بکە. بەم کارە لەبەردەم هاوتەمەنەکانیاندا تاوانبار ناکرێن و ئەوەش ئەوەیە کە لە تۆ دەیانەوێت.
5. دوورکەوتنەوە لە هاوارکردن و بانگکردنی ناوی قوتابیان
کاتێک هەست دەکەیت پۆلەکە لە ژێر کۆنترۆڵی خۆت دەرچووە، تەنها بە هێمنی دابنیشە و سەیری قوتابییەکان بکە بەبێ ئەوەی هیچ بڵێیت. بەم شێوازە پۆلەکە ئارام و بێدەنگ دەبێت و بە پاراستنی ئارامیی خۆت، سەرنجڕاکێشیی پێویست لە پۆلدا بەدەست دەهێنیت. لەم حاڵەتەدا پێویستە وانەکە بوەستێنیت و چاوەڕێی هێوربوونەوەی قوتابیان بکەیت. بەکارهێنانی ئەم شێوازە وزەی زۆر کەمتری دەوێت بە بەراورد بە هاوارکردن. ئەگەر ئەمە زۆر ڕوویدا، ئەوا کاتە لەدەستچووەکە زیاد بکە بۆ کۆتایی کاتەکانی پۆل. کەواتە کلیلی چارەسەرکردنی کێشەکە لەم بارودۆخانەدا ئەوەیە کە ئارام دەربکەویت.
6. دەستەکانت بەکار بهێنە
دەستەکانت نیشاندەری متمانەن، واتە ئەگەر کەسانی تر دەستەکانت نەبینن لەوانەیە متمانەت پێ نەکەن. لە کاتی وانەوتنەوەدا دەستەکانت هەمیشە دیار بێت. پێویستە دەستەکانت لە گیرفان دەربهێنیت و لە پشتەوە یان لە ژێر مێزەوە نەیانشاریتەوە. لە ڕاهێنانی ئۆنلاین و لەبەردەم کامێرادا دەبێت هەموو جەستەت لە چوارچێوەی وێنەگرتندا بێت.
7. بەکارهێنانی پۆزی هێز (power posing)
توێژەرانی قوتابخانەی بازرگانی هارڤارد بۆیان دەرکەوتووە، تا دۆخی جەستەت فراوانتر بێت (شانەکانت بۆ پشتەوە، پێیەکانت بە توندی لەسەر زەوی بچێنرێن، سنگت ڕاست بێت و سەرت بەرزتر بێت)، هەست بە متمانەیەکی زیاتر دەکەیت و کەسانی دیکە زیاتر هەست بە متمانەت دەکەن. ئەم دۆخەی کە بە شێوەیەک وەستاویت کە شوێنی زیاتر لەگەڵ جەستەتدا داگیر بکەیت پێی دەوترێت “پۆزی هێز”. لە کاتی فێرکردندا دەستەکانت ئازاد بهێڵە و دەستەکانت بە سنگتەوە مەگرە، شانەکانت بۆ دواوە ڕابکێشە و سەرت بەرز بکەرەوە. ئەمەش یارمەتیت دەدات شوێنی زیاتر وەربگریت و کۆنتڕۆڵی ئەو قسانەی دەکەیت.
بابەتێکمان هەیە لە ماڵپەڕی بۆزانین بەناونیشانی 15 ڕێگا بۆ نیشاندانی متمانەی زیاتر لە ڕێگەی زمانی جەستە کە یارمەتیت دەدات لە ڕێگەی زمانی جەستەوە متمانەت بەخۆت نیشان بدەیت.
8. بەکارهێنانی ئامرازی نازارەکی
بە شێوەیەکی ئاسایی ڕێژەی لەبیرکردن و فێربوونی ناوەڕۆکی زمانەوانی و زارەکی زۆر کەمە. بۆیە بە کەڵک وەرگرتن لە ڕوونکردنەوە نازارەکی و زارەکییەکان، پێویستە مێشکی خوێندکارەکان وا بکەیت کە زانیاری زیاتری تێدا بێت. بۆ ئەم مەبەستە دەستەکانت، تۆنی دەنگت، یان جەستەت بەکاربهێنە بۆ ڕوونکردنەوەی چەمکەکان. ئەمەش واتە گۆڕینی تۆنی دەنگت لەکاتی وانەوتنەوەدا، بەکارهێنانی جۆرە جیاوازەکانی دەربڕینی دەموچاو بۆ جەختکردنەوە لەسەر خاڵە گرنگەکان و جوڵاندنی دەستەکانت لەکاتی وانەوتنەوەدا.
دوا وشە:
وەک ئاماژەمان پێدا وانەوتنەوە کارێکی ئاسان نییە، بەڵام بە هاوکاری زمانی جەستەت دەتوانیت کاریگەریی خۆت لەسەر قوتابیەکانت دوو هێندە بکەیت و هەروەها لەسەر فێربوونیان.
ئەگەر ئەزموونت هەیە لەم بوارەدا، دەتوانیت لە بەشی کۆمێنتی ئەم بابەتە بڵاوی بکەیتەوە بۆ زانیاری زیاتری هاوڕێکانت.
