چی بە کەسانی تر نەڵێین:
شتێکمان بە کەسانی تر گوت کە نەدەبوو بیڵێین ، هەموومان ئەوەمان کردووە، بەبێ ئەوەی بزانین شتێکمان وتووە یان پرسیارێکمان کردووە کە کەسێک دڵتەنگ بکات. ڕەنگە توڕە نەبیت ئەگەر کەسێک هەمان شتت پێ بڵێت یان هەمان پرسیارت لێ بکات، بەڵام دەبێت ئەوەت لەبیربێت کە مرۆڤەکان جیاوازن لە یەکتر.
هەوڵبدە بزانیت ڕواڵەتی هەموو کەسێک پەیوەندی بەخۆیەوە هەیە و ئێمە لە دۆخێکدا نین کە کۆمێنت لەسەر کەسانی تر بکەین. بۆیە پێویستە بزانین چی بە کەسانی تر بڵێین و لە وتنی چی دوور بکەوینەوە.
لەم بابەتەدا دەمانەوێت ١٦ پرسیار و وشەتان پێ بناسێنین کە هەرگیز نابێت بیکەیت و بە کەسانی تریش بیڵێن. هەروەها دەتوانن سەردانی بابەتەکانی ترمان بکەن سەبارەت بە ئەتەکێتی کۆمەڵایەتی.
1. تۆ چیت بەسەرهاتووە؟
مرۆڤەکان بەزۆری کاتێک کەسێک دەبینن لەسەر کورسی گەڕۆک دانیشتووە، یەکەم پرسیار کە لێی دەپرسن ئەوەیە بۆچی ئەمەت بەسەر هاتووە و چۆن ئیفلیج بوویت!
لە کاتێکدا زانینی ئەم پرسیارە هیچ پەیوەندییەکی بە کەسانی دیکەوە نییە و دەتوانێت بە قووڵی کەسی بەرامبەر ناڕەحەت بکات یان یادەوەری تاڵەکانی ڕابردوو ورووژێنێت.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
چ کەمئەندامییەکی جەستەیت هەیە؟ بە دڵنیاییەوە ئەم پرسیارە نابێت یەکێک بێت لەو پرسیارانەی یەکەم کە لە کەسێکی ئاسایی دەکەیت، بەڵام ئەگەر ناتوانیت کۆنترۆڵی کنجکاوی خۆت بکەیت، ئەوا باشترە لەبری پرسیاری یەکەم ئەم پرسیارە بکەیت.
ئامۆژگاریەکی دیکەی گرنگ ئەوەیە کە هەرگیز تا دەتوانیت بچەمێنیتەوە بۆ ئەوەی لەگەڵ کەسێک لەسەر کورسی گەڕۆک قسە بکەیت، چونکە پێدەچێت ناڕەحەت بکەیت.
2. خەڵکی کوێی? نەخێر، بەڕاستی خەڵکی کوێیت؟
ئەم پرسیارە بەزۆری بۆ ئەو کەسانە دەکرێت کە ڕەنگی پێستیان جیاوازە لە کەسانی تر یان ڕوخسارێکی جیاوازیان هەیە.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
خێزانەکەت لە چ شارێکەوە سەرچاوەی گرتووە؟ بەڵام هەندێک کەس نایانەوێت وەڵامی ئەم پرسیارە بدەنەوە چونکە پرسیارێکی شەخسییە و کەس ناچار نییە وەڵامی پرسیارێکی لەو شێوەیە بداتەوە. ئەم پرسیارە نابێت یەکێک بێت لە یەکەم پرسیارەکان کە لە کاتی ناسینی کەسێک بۆ یەکەمجار ئەنجامی دەدەیت.
3. ئایا بەڕاستی ئەمە ڕەنگی قژت یان چاوەکانتە؟
هەندێک کەس بەردەوام پرسیار لە کەسانی تر دەکەن دەربارەی ڕەنگی قژ یان چاویان، تەنانەت هەندێک جار ئەوەندە سەریان سوڕدەمێنێت کە ئەوانی تر تۆمەتبار دەکەن بە درۆکردن لەسەر ڕەنگی چاو و قژیان!
ئەوانی تر پێویست ناکات بۆت بسەلمێنن کە قژیان یان چاویان چ ڕەنگێکە. جگە لەوەش ئەگەر ڕەنگی ڕاستەقینەی چاو یان ڕەنگی قژیان نەبێت، هەر سوکایەتییە ئەگەر پرسیارێکی لەو شێوەیە بکەیت.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
ڕەنگی چاوەکانت (یان قژت) چەند جوانە.
4. ئایا دەتوانم دەست لە قژت (قژی منداڵەکەت) بدەم؟
زۆر کەس چێژ لە دەست لێدانی قژی لوول یان ئاوریشمی کەسانی تر وەردەگرن، بەڵام ڕەنگە زۆر کەس حەزی لێ نەبێت یان هەست بە جیاوازی بکەن لە کەسانی تر. هەوڵبدە دەست لە قژی منداڵ نەدەیت.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
قژت جوانە.
5. تۆ زۆر لاواز و کورتی یان باڵا بەرزیت!
هەر کەسێک لە هەموو کەسێک باشتر دەزانێت کە ڕوخسار و جەستەی چۆنە. پێویست ناکات وەک ئاوێنە مامەڵە بکەیت و بیریان بخەیتەوە کە زۆر تەنکن یان تایبەتمەندی جیاوازیان هەیە.
ڕەنگە هەندێک کەس بۆ تۆ نائاسایی دەرکەون، بەڵام بۆ خۆیان نا. بیرخستنەوەی ئەم سیفەتانە وایان لێدەکات هەست بە سەیر و سەمەرە بکەن.
کاتێک باس لە کێشی کەسانی تر دەکرێت، نازانیت چ تێکچوونێکی خواردن یان نەخۆشییەکیان هەیە کە وایکردووە کێشیان کەم بێت یان زۆر بێت. لەوانەیە تایبەتمەندی جەستەیی کەسانی دیکە (لاواز یان قەڵەو) بە سەرنجڕاکێش بزانیت، بەڵام پێویست ناکات بۆ کەسانی دیکە باسی بکەیت.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
هیچ!
6. حەزت لە تۆپی باسکە (بۆ کەسێک کە زۆر باڵا بەرزە).
باڵای مرۆڤەکان بەزۆری بەندە بە جیناتی خۆیانەوە و هەموو مرۆڤە باڵابەرزەکان حەزیان لە یاری باسکە نییە! تەنها لەبەر ئەوەی مرۆڤ باڵا بەرزە، مانای ئەوە نییە کە توانایەکی سروشتی یان حەزێکی تایبەتی هەیە بۆ وەرزشێک.
ئەگەر ئەو کەسە باڵابەرزە لە ژیانیدا هەرگیز یاری باسکە نەکردبێت، پرسیارەکەت وایان لێدەکات هەست بکەن شتێکیان لەدەستداوە.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
هیچ!
7. تەمەنت چەند ساڵە؟
لەوانەیە پێت وابێت کە نابێت ئەم پرسیارە لە ئافرەت بکرێت، بەڵام ڕاستییەکە ئەوەیە کە زۆرێک لە پیاوان حەز ناکەن ئەم پرسیارەیان لێ بکرێت. بە کەسانی تر مەڵێن کە لە تەمەنی خۆیان گەنجتر یان گەورەتر دەردەکەون.
لەوانەیە وا بیر بکەیتەوە کە دەستخۆشییان لێ دەکەیت، بەڵام لەوانەیە بە قسەکانت ناڕەحەت بن.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
لە چ ساڵێک زانکۆت تەواو کردووە؟ یان باشترە هیچ مەڵێ.
8. کەی منداڵەکەت لەدایک دەبێت؟
زۆر کەس پرسیار لەو ژنانە دەکەن کە دووگیان نین کەی کاتی منداڵبوونیان دێت چونکە وا دەردەکەون کە دووگیانن.
خۆت بخەرە شوێنی ئەو خانمە بۆ ئەوەی تێبگەیت پرسیارێکی لەو جۆرە چەندە ناڕەحەتە. لەوانەیە ژنێک شتێک لەبەر بکات کە لە جلی منداڵبوون دەچێت، بەڵام ئەوە مۆڵەتت پێنادات ئەو پرسیارە لە کەسانی دیکە بکەیت.
جگە لەوەش ڕەنگە خانمەکە بەڕاستی دووگیان بێت، بەڵام ئامادە نییە ئەم هەواڵە بۆ کەسانی دیکە ڕابگەیەنێت. پرسیارەکەت وا دەکات هەست بە ناخۆشی بکات.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
تەنانەت ئەگەر خانمێک وا دەربکەوێت کە دووگیانی 11 مانگە، هیچی پێ مەڵێ.
9. خەندە. (یان ئەگەر زەردەخەنە بکەیت جوانتر دەبیت).
پیاوان بەزۆری بە ئافرەتان دەڵێن زەردەخەنە بکەن. دەبێت ئەوەت لەبەرچاو بێت کە ئافرەتان مەرج نییە جوان دەرکەون و دڵخۆش بن. هەروەها ژنان مافی خۆیانە دڵتەنگ بن و هەمیشە زەردەخەنە نەکەن.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
هیچ!
10. کەی منداڵت دەبێت؟
باوەڕکردن سەختە، بەڵام هێشتا کەسانێک هەن پرسیار لە هاوسەرە بێ منداڵەکان دەکەن کەی منداڵیان دەبێت.
ئەم مەسەلەیە پەیوەندی بە کەسەوە نییە و تاکە کەس کە دەتوانێت بڕیاری لەسەر بدات ژن و مێردن و کەسی تر. لەوانەیە ئامادە نەبن منداڵیان هەبێت یان بە هیچ شێوەیەک نەیانەوێت منداڵیان هەبێت. پرسیارەکەت بێزاریان دەکات. بۆیە ئەم پرسیارە لە هیچ ژن و مێردێک مەکە.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
هیچ; لەم بارەیەوە هیچ پرسیارێک مەکە.
11. ئایا ئەمە یەکەم هاوسەرگیریت؟
هەندێکی تر بەم پرسیارە پێیان وایە کە هاوسەرگیری لە تەمەنێکی دیاریکراودا (بۆ نموونە لە تەمەنی ٤٠ ساڵیدا) هەڵەیە و شتێکی سەیرە. جگە لەوەش لەوانەیە هەست بکەن هاوسەرگیریەکەیان تووشی کێشە بووە کە تۆ پرسیارێکی لەو شێوەیەت لێکردوون.
ڕابردووی ئەوانی تر هیچ پەیوەندییەکی بە ئێمەوە نییە و زانینی لەبارەیەوە هیچ کام لە کێشەکانمان چارەسەر ناکات.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
پێشوەختە پیرۆزبایی هاوسەرگیریتان لێدەکەین.
12. ئارام بە
کەسانی تر بەڕاستی ئارام نابنەوە کاتێک پێیان دەڵێیت ئارام بن. بەڕێزان قسەکانت هێندەی تر توڕەیان دەکەن. ئەگەر ناتوانی هیچ کارێک بکەیت بۆ ئەوەی کەسانی تر ئارام بکەیتەوە، باشترە بێدەنگ بیت و زیاتر توڕەیان نەکەیت لە قسەکانت.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
تێدەگەم کە تۆ زۆر دڵتەنگ و توڕەیت. ئایا شتێک هەیە کە بتوانم بۆت بکەم؟
13. ببورە هەست بەو جۆرە دەکەیت
کاتێک خراپە لەگەڵ کەسانی تر دەکەیت، پێویستە داوای لێبوردنیان لێ بکەیت. ئەگەر پێیان بڵێیت ببورە کە ناڕەحەت بوون لەبری ئەوەی داوای لێبوردن بکەیت، ئەوا هێندەی تر ناڕەحەتیان دەکەیت.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
ببورە ئەم هەڵەیەم کرد. هەڵەی من بوو. جاری داهاتوو فڵان کار ناکەم.
14. بۆ منداڵتان نییە؟
ئەگەر کەسانی تر منداڵیان بهێنن یان نا، چ جیاوازییەک بۆ ئێمە دروست دەکات؟ ئایا گۆڕانکارییەک لە ژیانماندا ڕوودەدات؟ وەڵامی ئەم پرسیارانە بە دڵنیاییەوە نەرێنییە. کەواتە باشترە هەرگیز پرسیارێکی لەو شێوەیە لە کەسانی تر نەکەیت.
لەوانەیە کەسێک کێشەی نەزۆکی هەبێت و بە پرسیارەکەت دڵتەنگ بێت. هەندێک کەس بە هۆکاری جۆراوجۆر لە ژیانیاندا بڕیار دەدەن هەرگیز منداڵیان نەبێت. ڕێز لە بڕیاری کەسانی تر بگرە و دوور بکەوەرەوە لە دەستوەردان لە ژیانی تایبەتی کەسانی تر.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
خوشک و برا یان خوشکەزا و برازات هەیە؟
15. حەز دەکەیت منداڵەکەت کچ (یان کوڕ) بێت؟
ئەم پرسیارە بەزۆری لەلایەن ئەو دایک و باوکانەوە دەکرێت کە منداڵێکیان هەیە و لەم دواییانەدا منداڵێکی تر بە ڕەگەزێکی جیاواز لە منداڵی پێشوو لەدایک بووە. پرسیارەکەت وایان لێدەکات هەست بکەن بۆچی منداڵەکەیان کچ و کوڕ نییە! ئەم پرسیارە لە کەس مەکە.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
پیرۆزە بۆ منداڵە تازە لەدایکبووەکە.
16. تۆ زۆر سەرقاڵی
بەگشتی خەڵک ئەمە بەو کەسانە دەڵێن کە بەزەحمەت هەندێک کار دەکەن یان منداڵەکەیان لە شوێنە گشتییەکان دەنگە دەنگ دروست دەکات. قسەکانت یارمەتیان نادات و وایان لێدەکات وا بیربکەنەوە کە حوکمیان لەسەر دەدرێت.
لە جیاتی ئەم پرسیارە چی بڵێین؟
یان هیچیان پێ مەڵێ یان لێیان بپرسە چۆن دەتوانیت یارمەتیان بدەیت.
دوا وشە:
هەر نامەیەک کە بۆ لایەنی بەرامبەر دەنێردرێت وزە و لەرزینێکی هەیە کە دەتوانێت کاریگەری لەسەری هەبێت و لایەنی بەرامبەر هەست بە باشتر یان خراپتر بکات.
باشترە ئاگاداری ئەو لەرزینە بین کە لە کاتی قسەکردن لەگەڵ کەسانی تردا دەینێرین چونکە بەپێی یاسای ڕاکێشان وزە هەمیشە دەڕژێت و دواجار دەگەڕێتەوە بۆمان.
هەر لە کۆنەوە دەوترێت هەرچی بە کەسانی تر بڵێین بۆمان دەگەڕێتەوە.
