ئامۆژگارییە گرنگەکانی چێشت لێنان بۆ هەمووان:
ئەگەر مرۆڤەکان کۆمەڵێک ڕێنمایی چێشت لێنان پەیڕەو بکەن، دەتوانن چێشتلێنانێکی چێژبەخشتر و کاریگەرتر دروست بکەن و وزەی کەمتر لە ئامادەکردنی خواردن لە چێشتخانەدا خەرج بکەن.
ڕەچاوکردنی زنجیرەیەک ئامۆژگاری بۆ چێشت لێنان و پاراستنی خانوو یارمەتییەکی زۆر دەدات بۆ ژنان و پیاوان لە دۆخێکی باشتری چێشت لێنان و ماڵەوەدا.
ئامۆژگاری سەرەکی بۆ چێشت لێنان:
1- باشترین ڕێگا بۆ هەڵدانەوەی بەستنی ماسی ئەوەیە کە ماسییەکە بخەیتە ناو شیرەوە. شیر تامی سەهۆڵاوی ماسی لادەبات و تامێکی تازەی پێدەبەخشێت.
2- بۆ ئەوەی کێکەکە نەڕژێت لەگەڵ میوەی وشککراوە یان کشمشیدا، بیانخە ناو ئاردەوە و پاشان بیانخە ناو تەواوکەری کێکەکەوە.
3- زیادکردنی خوێ بۆ گۆشتی خاو پێش کوڵاندن تامەکەی لەناو دەبات، هاوکات زیادکردنی کەمێک خوێ بۆ ماسی پێش کوڵاندنی تامەکەی زیاد دەکات.
4-لەکاتی سورکردنەوەی سەوزە یان گۆشت، لەکۆتایی کارەکەدا بڕێکی کەم شەکر، هەنگوین یان شەربەتی میوەی تێبکە بۆ ئەوەی گلاز بێت و تامێکی خۆشتر بێت.
5- بەهاراتەکەی گوێزی هیندی بخەرە ناو خواردنەکە لە کۆتاییدا چونکە گەرمیەکەی تامەکەی لەناو دەبات.
6- کاتێک کاهووەکە دەبڕیت بە بەکارهێنانی چەقۆ ڕەنگی گۆشە بڕاوەکانی کاهووەکە دەگۆڕێت، بۆیە کاهووەکە بە دەست ببڕە.
7- پێش کبابکردنی خواردنەکە، سیخەکانی کەباب و ئامێری گریلەکە چەور بکە.
8-بەکارهێنانی کەوچکێکی درزدار لەکاتی ڕشتنی تەواوکەری کێکەکە بۆ ناو قاڵبەکە ڕێگری دەکات لە دروستبوونی بڵق.
9- زیادکردنی کەوچکێک سرکە بۆ ناو ڕۆن لەکاتی سورکردنەوەی دۆناتس ڕێگری دەکات لە هەڵمژینی ڕۆن.
10- بۆ تازەکردنەوەی سەوزەکە، بیخە ناو ئاوی سارد کە کەمێک ئاوی لیمۆی تێدایە.
11- لەکاتی بەکارهێنانی کەرە لە چێشت لێناندا کەمێک زەیتی تێبکە بۆ ئەوەی کەرە نەسووتێت.
12- بۆ کوڵاندنی هێلکە، بیخە ناو ئاوی کوڵاو پاشان ئاگرەکەی دابەزێنە. ئەم شێوازە ڕێگری دەکات لە درز کەوتنی توێکڵی هێلکە.
13- ئەگەر پلانت هەیە ماسییەکە بۆ ماوەی زیاتر لە ڕۆژێک بەستەڵەک بکەیت، ئەوا بە تەواوی بە خوێ و زەردەچەوە تەڕ بکە و دواتر بیبەستە بەستوو.
14- بۆ ڕێگری کردن لە هێرشی مێرووەکان، بڕێک مێخەک بخەرە ناو دەفری فاسۆلیا.
15- بۆ درێژکردنەوەی تەمەنی ڕەفەی قاوە، پێویستە لەناو دەفرێکی داخراودا هەڵبگیرێت و لە شوێنێکی تاریکدا لە پلەی گەرمی ژووردا هەڵبگیرێت بۆ ئەوەی تازە بێت تا دەکوڵێت.
16- کەفی سپێنەی هێلکەی بەستوو باشترە.
17- بۆ پاراستنی سپێتی برنجەکە چەند دڵۆپێک ئاوی لیمۆ بخەرە ناو ئاوی برنجەکە لەکاتی کوڵاندندا.
ئامۆژگاری پراکتیکی بۆ چێشت لێنان:
ڕێگریکردن لە ڕەشبوونەوەی دەفری ئەلەمنیۆم:
لەکاتی کوڵاندنی فاسۆلیا لەناو مەنجەڵەکەدا چەند دڵۆپێک سرکە یان ئاوی لیمۆی تێبکە؛ بەم کار دەفریکەت بە سپی دەمێنێتەوە و تامی فاسۆلیا باشتر دەبێت.
ئەگەر دەتەوێت ئاوەکە خێراتر بکوڵێت:
ئەگەر پەلە دەکەیت و دەتەوێت ئاوی مەنجەڵەکەت زووتر بکوڵێت، کەمێک خوێی تێبکە.
تێبینی دەربارەی لیمۆی عومانی:
لە دایکەکانمانەوە فێربووین کاتێک دەمانەوێت لیمۆی عومان لە خواردندا بەکاربهێنین، بە چەقۆ چەند کونێکی تێدەکەین، بەڵام لەبری کون، باشترە لیمۆی عومانی لە نیوە ببڕین و تۆوەکەی لاببەین بۆ ئەوەی تاڵیان نەبێت. ناوکەکان دەربهێنە.
شتێکی تر کە پێویستە بیکەیت ئەوەیە کە شەوی پێشتر لیمۆکە بخەیتە ناو ئاوەوە. هەوڵبدە تۆزی لیمۆ بەکارنەهێنیت چونکە دەبێتە هۆی ئەوەی کە قیمەکەت هەور بێت.
چۆنیەتی جیاکردنەوەی بیبەری گەرم لە بیبەری شیرین:
بەهاراتبوونی بیبەر دەگەڕێتەوە بۆ تۆوەکانی ناوەوە، بیبەر جیاوازە لە یەکتر، هەندێکیان گەرمن و هەندێکیان شیرینن. بەزۆری لە ڕواڵەتی بیبەرەکەوە بەهاراتییەکەی بزانیت، ئەگەر بیبەرەکە بچووک بوو ئەوا گەرمترە.
یان ئەگەر بیبەرەکە تازە نەبێت و چەمانەوەی و چرچ و لۆچی هەبێت و ڕەنگەکەی تۆخ بێت، ئەوا بەهاراتترە. ئەگەر بیبەرەکە بریقەدار بوو گەرمترە. ئەگەر دەتەوێت بیبەرەکەت کەمتر بەهارات بێت، ئەوا تۆوەکانی ناو بیبەرەکە دەربهێنە.
ڕێگری لە کردنەوەی کوبەی گۆشت:
بۆئەوەی کوبەی گۆشتەکانت لەناو ئاوەکەدا لەیەکتر نەکەوێت، بڕێک ئاردی تێبکە و هێلکەی تێبکە و گەرمی ئاگرەکە زیاد بکە.
ئەگەر خواردنەکەت بیبەری زۆر بوو:
ئەگەر بیبەری زۆرت خستۆتە ناو خواردنەکەتەوە و زۆر بەهارات بوو، چەند خولەکێک پێش ئەوەی خواردنەکە لەسەر ئاگرەکە دەربهێنیت، ئاوی لیمۆیەکی تازەی تێبکە و باش تێکی بدە. بەهاراتی خواردنەکە بە شێوەیەکی بەرچاو نامێنێت.
ئەگەر فاسۆلیاکان خوێیان لێ دەرچوو:
ئەگەر فاسۆلیاکانت بێ خوێ بوون، هەرگیز خوێی وشکی لەسەر مەخە؛ لەبری ئەوە بڕی پێویست خوێ لەناو بیرەکەدا بتوێنەوە، پاشان بیڕێژە ناو فاسۆلیا کوڵاوەکان. خوێ لە هەموو شوێنێک لە فاسۆلیادا دەگات.
تێبینییەک سەبارەت بە ئامێری پەستانی کوڵاو:
لەبیرت بێت هەرگیز نابێت ئاو بڕێژیتە سەر ئامێری پەستانی کوڵاو کە تازە کوژاندوتەوە، چونکە هەم مەترسیدارە و هەم دەبێتە هۆی ئەوەی کە پەستانەکە ببێتە کوڵاوێکی خاو و بە خێرایی واز لە کوڵاندنی خواردن بێنێت.
پێستکردنی ئاسانی ماسی:
پێویستە ماسییەکە لە ڕۆنی گەرمدا سوربکرێتەوە، کاتێک کەمێک گەرم بوو، ماسییەکە دەگەڕێنینەوە و بە ئاسانی پێستی ماسیەکە لادەبەین.
ڕێگریکردن لە ڕەشبوونی قارچک لە کاتی سوورکردنەوەدا:
ئەگەر لە کاتی سورکردنەوەی قارچکەکاندا بڕێک ئاوی لیمۆ بخەینە ناو قارچکەکەوە، دەتوانین ڕێگری بکەین لە گۆڕانی ڕەنگی.
وەرگرتنی ڕۆنی کەمتر لە باینجان لە کاتی سوورکردنەوەدا:
ئەگەر پێش سورکردنەوە باینجانەکە بخەینە ناو ئاوی خوێ یان خوێ، ئەوا باینجانەکە پێویستی بە ڕۆنی کەمتر دەبێت بۆ سورکردنەوە.
هەڵگرتنی سەوزەوات بۆ ماوەیەکی درێژتر:
ئەگەر پاش شۆردنی سەوزەکە بەجێبهێڵین تا بەتەواوی وشک دەبێتەوە و دواتر لەناو مەنجەڵێکدا لە ساردترین بەشی سەلاجەدا هەڵیبگرین، دەتوانین بۆ ماوەیەکی زیاتر بە تەندروستی بیهێڵینەوە.
دوور بکەوەرەوە لە ئاوسانی فاسۆلیا و گەنمەشامی:
ئەگەر چەند کاتژمێرێک پێش خواردنیان لە ئاودا تەڕیان بکەین و چەند جارێک ئاوەکەیان بگۆڕین، ئەوا تا ڕادەیەکی زۆر لە ئاوسانی گەدە دوور دەکەوێتەوە.
ڕێگری لە شەکرکردنی مرەبا لە کاتی چێشت لێنان:
ئەگەر سەرەتا شەکرەکە بخرێتە ناو ئاوەکەوە و شەکرەکە لەسەر ئاگرەکە تواوەتەوە، دواتر کەرەستەی دڵخوازی تێبکرێت، ئەوا مرەباکە شەکر نابێت.
ڕێگریکردن لە وشکبوونەوەی سەری کێکەکە لە کاتی نانکردندا:
کاتێک پێکهاتەکان ئامادەکران و دەخرێنە ناو فڕنەوە، پێویستە خۆت لە کردنەوەی فڕنەکە بەدوور بگرێت، بەمەش کێکەکە وشک نابێتەوە.
ڕێگریکردن لە چەسپاندنی پەتاتە لە کاتی سوورکردنەوەدا:
بۆ سوورکردنەوەی پەتاتە پێویستە زەیتەکە بەتەواوی گەرم بێت، هەروەها نابێت بە بەردەوامی تێکەڵ بکرێت.
بەکارهێنانی شۆربای گۆشت و سەوزە:
کاتێک شۆربای مریشکەکەت یان گۆشت و سەوزەواتەکانت زیاتر بوو لە ئاسایی، فڕێی مەدە و بیخە ناو قاڵبی سەهۆڵییەوە و بیخە ناو بەفرگرەوە، هەروەها دەتوانیت هەر جارێک کە پلانت بۆ دروستکردنی شۆربای یان قیمە، قاڵبێک بەکاربهێنیت.
ئامۆژگاری زیادەی چێشت لێنان:
1-هەرگیز بەهارات لەسەر ڕەفەی سەرەوەی غازەکە هەڵمەگرە چونکە بەهۆی گەرما تامەکەی لەدەست دەدات. بەڵکو پێویستە بەهاراتەکان لە شوێنێکی فێنک و وشکدا هەڵبگیرێن.
2- بۆ ئەوەی بزانیت برنجەکە کوڵاوە یان نا، دەنکە برنجێک بخەرە ژێر ددانەکانتەوە. ئەگەر ناوکی برنجەکە کەمێک ڕەق بوو یان بە ددانەکانەوە لکا، مانای وایە هێشتا ئامادە نەبووە.
3- ئەگەر بۆ یەکەمجار خواردن دروست دەکەیت، بە وردی بەپێی ڕێنماییەکان بەردەوام بە. جارێکی تر دەتوانیت بڕی پێکهاتەکان و جۆرەکەیان بەپێی باری دەروونیت بگۆڕیت.
4- هەمیشە مەعکەرۆنیەکە یەک خولەک کەمتر لە کاتی پێویست بۆ کوڵاندن بکوڵێنە و با بە تەواوی بکوڵێت بە تێکەڵکردنی لەگەڵ سۆسەکە.
5- ئەگەر پێت وایە سۆسی مەعکەرۆنی کەمێک ڕەق بووە و دەتەوێت شل تر بێت، کەمێک لە ئاوی مەعکەرۆنیەکە وەربگرە و بیخەیتە ناوی.
6- ئەگەر دەتەوێت ئاوی ناو مەنجەڵەکە زووتر بکوڵێت، قاپەکەی بخەرە سەری. (زۆرێک لە خانمان ئەم خاڵە پەیڕەو ناکەن!)
7- لە ئاهەنگەکاندا سۆسەکە مەڕێژنە سەر زەڵاتە و با هەمووان بەپێی پێشبینیی بورجەکانیان سۆسی تێبکەن.
8-ئەگەر دەتەوێت بنی مەنجەڵەکە تەواو بێت، کەمێک نانەکە تەڕ بکە بۆ ئەوەی بە مەنجەڵەکەوە نەلکێت. بۆ ئەوەی بنی مەنجەڵەکە بەتامتر بێت، کەمێک خوێ و زەعفەران (یان زەردەچەوە لەگەڵ کەمێک ماست) بخەرە ناو زەیتی گەرمەکەوە.
9- هەرگیز خواردنی نوێ دروست مەکە کە پێشتر تاقیت نەکردۆتەوە بۆ ئاهەنگ. هەمیشە پێشتر جارێک یان دووجار خواردنەکە تاقی بکەرەوە و دواتر بۆ میوانەکە بیکوڵێنە.
10- هەرگیز تاوە پڕ مەکە. ئەگەر لە کاتی سورکردنەوەدا تاوەکە زۆر پڕ بوو ئەوا پێکهاتەکانی بە باشی سور نابن و ئاو دزە دەکات. ئەگەر بڕی پێکهاتەکان زۆر بوو هەوڵبدە لە دوو تاوەی جیاوازدا یان بە دوو نۆرە سووریان بکەیتەوە.
11- لەکاتی ئامادەکردنی نانی گەنمەشامی، کەوچکێکی چێشت کرێمی ترش بخەرە ناو پێکهاتەکانی. ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی نانە گەنمەشامیەکەت نایاب بێت.
12- بۆ ئەوەی ماسیەکە بە تام و بۆن خۆش بێت، دوو سەعات پێش سورکردنەوەی، بڕێک ئاوی لیمۆ و سیر و پیازی ڕەندەکراو بڕێژە سەر ماسییەکە.
دوای ئەوە سیر و پیازی ڕەندەکراوەکە وەربگرە و هەموو جۆرە بەهارات و خوێ و نانە وردەیەک لەسەر ماسییەکە بپرژێنە.
13- بۆ ئەوەی کوکیەکان نەرم بمێننەوە، یەک یان دوو پارچە نان بخەنە ناو هەڵگری کوکیەکانەوە. شێی نانەکە ڕێگری دەکات لە وشکبوونەوەی کوکی.
14- تام کردنی گۆشت بە میوەی لیمۆ وەک لیمۆ و ئاوی پرتەقاڵ وا دەکات کریسپی و بەتام بێت. (بیرت نەچێت هەمیشە تامی خواردنەکە بکەیت بۆ ئەوەی دڵنیا بیت کە تامی خۆشی هەیە)
15- پێش بڕین و شەربەتی میوەی لیمۆ، بیخە ناو مایکرۆوەیڤەوە بۆ ماوەی چەند چرکەیەک بۆ ئەوەی شەربەتی زیاتری لێ دەربچێت.
16- ئەگەر کێشەی وشکبوونەوەی نانی پیتزاکەت هەبوو، دەفرێک ئاوی کوڵاو بخەرە ناو فڕنەوە بۆ ئەوەی پیتزاکە نەرم و ناسک بێت.
17- ئەگەر حەزت لە خواردنی بەهارات بوو، بەهاراتی زیاتری تێبکە. زیادکردنی بەهارات بۆ خواردن تام و بۆنەکەی باشتر دەکات.
18- بەکارهێنانی توێکڵی هێلکە بۆ جیاکردنەوەی زەردێنەکە لە سپێنەی هێلکە. هێلکەکە بشکێنە و زەردێنەکەی لە نێوان دوو توێکڵدا بجوڵێنە تا سپییەکەی بە تەواوی جیا دەبێتەوە و دەکەوێتە ناو دەفرەکەوە. هەرگیز زەردێنەکە بە دەست جیا مەکەرەوە.
19- هەمیشە لە قۆناغە کۆتاییەکانی سورکردنەوەدا سیری ڕەندەکراو بخەرە ناو پیازەکەوە چونکە دەسوتێت. بۆ کەمکردنەوەی ئەگەری سووتانی باشترە سیرەکە بە وردی ورد بکرێت.
20- خواردنە نیشاستەدارەکان وەک برنج و پەتاتە و مەعکەرۆنی لەناو ئاوی خوێدا بکوڵێنە.
21- ئەگەر دەتەوێت پێکهاتەکان بە کەرە سوربکەیتەوە، بۆ ئەوەی نەسووتێت، کەوچکێک ڕۆنی تێبکە و غازەکە دابەزێنە.
22- بۆ ئەوەی زەڵاتەکە بەتام بێت، کەمێک ئاوی پرتەقاڵی تێبکە تا تام و بۆنێکی ناوازەی پێببەخشێت.
23- بۆ نەهێشتنی بۆنی شیری سووتاو، دەفرەکەی شیرەکە بخەرە ناو ئاوی سارد و یەک لەسەر هەشت کەوچکێک خوێی تێبکە. بۆ لابردنی بۆنی برنجی سووتاو، پارچەیەک نان بخەرە سەر برنجەکە بۆ ئەوەی بگەڕێتەوە باری ئاسایی خۆی.
24- بۆ زیادکردنی تامێکی زیاتر بۆ سۆسی سپییەکە، بڕێک خەردەلی تێبکە.
25- بۆ زیادکردنی تامێکی زیاتر بۆ ئەو ڕێچکانەی کە شوکولاتەیان تێدایە، بڕێک قاوەی تێبکە.
کەوچکێک لە هەر قاوەیەکت هەیە لەگەڵ کەمێک شیر تێکەڵ بکە بۆ ئەوەی قاوەکە بتوێتەوە و بیخە ناو ڕێچکەکەتەوە پێش ئەوەی ئاردەکەی تێبکەیت.
26- بۆ هاوسەنگکردنی تامی سۆسی تەماتە، بڕێکی کەم شەکری تێبکە.
27- بۆ ئەوەی شیرەکە نەڕژێت دەتوانیت کەوچکێکی گەورەی دار بخەیتە ناو شیرەکەوە بەجۆرێک دەستەکەی لەسەر لێواری دەفرەکە بێت. بڵێسەی گازی کەم بکەرەوە بۆ کەمکردنەوەی ئەگەری تێپەڕبوونی.
هەمیشە خواردنی نوێ تاقی بکەرەوە و مەترسە لە تێکدانی! ئەمەش وا دەکات زۆر شت فێر بیت. بۆ ئەوەی چێژ لە چێشت لێنان وەربگریت، لەکاتی چێشت لێنان جل و بەرگی ئارام لەبەر بکە، گوێ لە مۆسیقای ئارامکەرەوە بگرە و لە کۆتاییدا مێزەکە بە باشی پاک بکەرەوە.
