دراوی دیجیتاڵی چییە؟
دراوی دیجیتاڵی (Cryptocurrency) جۆرێکی تایبەتی پارەی دیجیتاڵییە کە لەسەر بنەمای زانستی کریپتۆگرافی دامەزراوە. زۆربەی دراوە دیجیتاڵییەکان بلۆکچەین بەکاردەهێنن بۆ سوودوەرگرتن لە تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی وەک لامەرکەزی، شەفافیەت و نەگۆڕان. سروشتی لامەرکەزی دراوە دیجیتاڵییەکان بەو مانایەیە کە هیچ یەک لایەن و گروپ و ڕێکخراوێک کۆنترۆڵیان ناکات.
دەتوانرێت دراوی دیجیتاڵی ڕاستەوخۆ بۆ کەسێکی تر بنێردرێت بەبێ دەستێوەردانی هیچ ناوەندێک لە ئینتەرنێتدا. واتە بۆ ناردنی دراوی دیجیتاڵی بۆ یەکتر، پێویست ناکات ئەژمێری بانکی بکەیتەوە، خزمەتگوزاری بانکەکان یان هەر ڕێکخراوێکی تری نێوەندگیر بەکاربهێنیت.
دراوی دیجیتاڵی وەک دینار و دۆلار و پاوەند ئەو دراوانەن کە بە میکانیزمی جیاواز دروست دەکرێن و دابەش دەکرێن. پرۆسەی دروستکردنی هەندێک لەو دراوانە وەک بیتکۆین بە کانگاکردن ئەنجام دەدرێت و بۆ هەندێکی تریش هەموو دراوەکان پێشتر لە تۆڕەکەدا مینڕێژکراون.
دراوی دیجیتاڵی لەسەر تەکنەلۆژیای کتێبی سەرەکی دابەشکراو بنیات نراوە، یەکێک لە بەرهەمە گرنگەکانی تەکنەلۆژیای بلۆکچەینە. بلۆکچەینەکانی گشتی کە زۆربەی دراوە دیجیتاڵییەکان بەکاریدەهێنن، توانای بینینی هەموو مامەڵەکان دابین دەکەن، چ بۆ کەسانی ناو تۆڕەکە و چ بۆ کەسانی دەرەوەی تۆڕەکە.
لە چاوی زۆر کەسدا، بیتکۆین یەکەم دراوی دیجیتاڵی ڕاستەقینە یان دراوی کریپتۆیە، بیرۆکەکەی کە لە وەرەقەی سپی بیتکۆین لە ساڵی ٢٠٠٨دا بڵاوکرایەوە و یەکەم دراوەکانی لە ساڵی ٢٠٠٩ دەرهێنرا؛ بەڵام پێش بیتکۆین هەوڵی زۆر هەبوو بۆ دروستکردنی دراوێکی دیجیتاڵی.
تەکنەلۆژیای بلۆکچەین چییە؟
Blockchain لە دوو وشەی Block (بلۆک) و Chain (زنجیرەکە) دروست دەکرێت. ئەم تەکنەلۆژیایە لە ڕاستیدا زنجیرەیەک بلۆکە. بەگشتی بلۆکچەین جۆرێکە لە سیستەمی تۆمارکردن و ڕاپۆرتکردنی زانیاری.
جیاوازییەکەی لەگەڵ سیستەمەکانی تر ئەوەیە کە ئەو زانیاریانەی لەسەر ئەم جۆرە سیستەمە هەڵگیراون لە نێوان هەموو ئەندامانی تۆڕەکەدا هاوبەشن و بە بەکارهێنانی کۆدکردن نزیکە لە مەحاڵەوە کە زانیارییە تۆمارکراوەکان بسڕدرێتەوە و دەستکاری بکرێت.
بیتکۆین یەکەم بەرنامەی ئەم تەکنەلۆژیایە بوو و بلۆکچەینی بەکارهێنا بۆ هەڵگرتنی زانیاری سەروەت و سامانی بەکارهێنەران. ئەگەر بلۆکچەین سیستەمێکی کارپێکردن بێت، بیتکۆین سۆفتوێرە لەسەر ئەم سیستەمە کارپێکردنە.
ئاشنابوون بە دراوی دیجیتاڵی:
دراوە دیجیتاڵییەکان هیچ تایبەتمەندییەکی فیزیکییان نییە و تەنیا بە شێوەی دیجیتاڵی بەردەستن. مامەڵەکانی پەیوەست بە دراوی دیجیتاڵی بە بەکارهێنانی کۆمپیوتەر یان جزدانی ئەلیکترۆنی کە بە ئینتەرنێت یان تۆڕە دیاریکراوەکانەوە بەستراوەتەوە ئەنجام دەدرێن.
لەبەرامبەردا دراوە فیزیکیەکان وەکو دراوی بانکی و دراوی نەخشێنراو، بەرجەستەن، واتە تایبەتمەندی و تایبەتمەندی فیزیکی تایبەتیان هەیە. مامەڵەکانی پەیوەست بەم جۆرە دراوانە تەنیا کاتێک دەکرێت کە خاوەنەکانیان خاوەندارێتی فیزیکی ئەم دراوانەیان هەبێت.
دراوی دیجیتاڵی بە هەمان شێوەی دراوی فیزیکی بەکاردەهێنرێت. دەتوانرێت بۆ کڕینی کاڵا و پارەی خزمەتگوزاری بەکاربهێنرێت. هەروەها دەتوانن بەکارهێنانی سنووردار لە نێوان هەندێک کۆمەڵگەی ئۆنلاین وەک سایتەکانی یاریکردن، پۆرتاڵی قومارکردن یان تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بدۆزنەوە.
هەروەها دراوی دیجیتاڵی مامەڵەی خێرا چالاک دەکات کە دەتوانرێت بە شێوەیەکی بێ کێشە لە سنوورەکاندا ئەنجام بدرێت. بۆ نموونە ئەگەری ئەوە هەیە کەسێک کە بنکەکەی لە ئەمریکایە بە دراوی دیجیتاڵی پارە بدات بە لایەنێکی بەرامبەر کە بنکەکەی لە سەنگافورەیە، بە مەرجێک هەردووکیان بە یەک تۆڕەوە بەسترابنەوە.
تایبەتمەندییەکانی دراوە دیجیتاڵییەکان:
وەک پێشتر ئاماژەمان پێدا، دراوە کریپتۆکان تەنها بە شێوەیەکی دیجیتاڵی بوونیان هەیە. هیچ هاوتایەکی فیزیکییان نییە. دراوی دیجیتاڵی دەتوانرێت ناوەندی یان لامەرکەزی بێت.
دراوی فیات کە بە شێوەی فیزیکی بوونی هەیە، سیستەمێکی ناوەندی بەرهەمهێنان و دابەشکردنە لەلایەن بانکی ناوەندی و دەزگاکانی حکومەتەوە. دراوە دیجیتاڵییە دیارەکانی وەک بیتکۆین و ئیتیریم نموونەی سیستەمی دراوی دیجیتاڵی لامەرکەزین.
دراوە دیجیتاڵییەکان دەتوانن بەها بگوازنەوە. بەکارهێنانی دراوی دیجیتاڵی پێویستی بە گۆڕانکارییەکی دەروونی هەیە لە چوارچێوەی هەنووکەیی بۆ دراوەکان، کە پەیوەندییان بە مامەڵەی کڕین و فرۆشتنی کاڵا و خزمەتگوزارییەوە هەیە.
بەڵام دراوە دیجیتاڵییەکان ئەم چەمکە درێژ دەکەنەوە. بۆ نموونە تۆکنی تۆڕی یارییەکان دەتوانێت تەمەنی یاریزانێک درێژ بکاتەوە یان هێزی گەورەی پێبدات. ئەمە مامەڵەی کڕین و فرۆشتن نییە، بەڵکو نوێنەرایەتی گواستنەوەی بەها دەکات.
دراوە دیجیتاڵییەکان چۆن کاردەکەن؟
دراوە دیجیتاڵییەکان مۆدێلی جیاواز بەکاردەهێنن بۆ جێبەجێکردنی مامەڵەکانیان. وەک نموونەیەک، بیتکۆین مۆدێلێکی سەلماندنی کارکردن بەکاردەهێنێت کە تێیدا کانگەرەکان مامەڵەکان پشتڕاست دەکەنەوە.
ئەم مۆدێلە جیاوازانە لە بلۆکچەینەکاندا کە بە “ئەلگۆریتمەکانی کۆدەنگی” یان میکانیزمی ڕێککەوتنی بەکۆمەڵ ناسراون، دیاری دەکەن کە چۆن بەشداربووانی تۆڕەکە ڕێکدەکەون لەسەر پەسەندکردنی مامەڵەیەک لەسەر تۆڕەکە یان نا.
مامەڵەکانی دراوی دیجیتاڵی لەسەر بنەمای هاوتا بە هاوتا (P2P) کاردەکەن و بە پشتبەستن بەو مۆدێلەی کە بەکاردەهێنرێت، پێویستی بە ناوەندکاران نامێنێت. گرێکان بەرپرسیارن لە چاودێریکردنی تۆڕی دراوی دیجیتاڵی و دڵنیابوون لە ئاسایشەکەی. گرێکان لە تۆڕە جیاوازەکاندا بە شێوازی جیاواز هەڵدەبژێردرێن.
بۆ نموونە لە بیتکۆین دا کانگەرەکان بەرپرسیارن لەم کارە، لە IAS و Tron دەنگدان لەسەر هەڵبژاردنی ئەم گرێیانە هەیە و لە تۆڕەکانی سەلماندنی گرەودا هەر کەسێک بەشێک لە دراوەکانی لە تۆڕەکەدا قفڵ کراوە وەک گرەوێک، دەتوانێت بڕیار بدات سەبارەت بە مامەڵەکان.
جۆرەکانی دراوی دیجیتاڵی:
دراوی دیجیتاڵی زاراوەیەکی چەترە کە دەتوانرێت بۆ وەسفکردنی جۆرە جیاوازەکانی دراو لە دۆمەینی ئەلیکترۆنیدا بەکاربهێنرێت. بەگشتی سێ جۆری جیاوازی دراو هەیە:
1. دراوی کریپتۆ:
دراوی کریپتۆ بریتییە لە دراوی دیجیتاڵی کە کریپتۆگرافی بەکاردەهێنێت بۆ پاراستن و پشتڕاستکردنەوەی مامەڵەکان لەسەر تۆڕێک. هەروەها کریپتۆگرافی بۆ بەڕێوەبردن و کۆنترۆڵکردنی دروستکردنی ئەو جۆرە دراوانە بەکاردەهێنرێت. بیتکۆین و ئیتیریم نموونەی دراوە دیجیتاڵییەکانن. بەپێی دەسەڵاتی دادوەری، ڕەنگە دراوە کریپتۆکراوەکان ڕێکبخرێن یان نا.
دراوی دیجیتاڵی جگە لە بیتکۆین دەتوانرێت بەسەر دوو بەشدا دابەش بکرێت کە بریتین لە altcoins و tokens. ئاڵتکۆین یان سکە هەریەکەیان بلۆکچەینێکی تایبەت بە خۆیان هەیە. هەندێک لە دراوەکان لە کۆدی سەرەتایی بیتکۆین دروستکراون یان ئەوەی پێیان دەوترێت چنگاڵەکانی بیتکۆین.
ئەمانە لە بیتکۆین وەرگیراون بە جێبەجێکردنی گۆڕانکاری بچووک بۆ گۆڕاوەکانی وەک ژمارەی سکە، ئەلگۆریتمەکانی کانگا، کاتی دروستکردنی بلۆک و هتد. هەندێک دراوی تری وەک Ethereum و Ripple و Waves تۆڕەکەیان دروست کردووە بەبێ بەکارهێنانی کۆدی بیتکۆین. ئەم بلۆکچەینانە زۆرجار بۆ بەکارهێنانی زیاتر لە پارەی دیجیتاڵی دروست دەکرێن.
تۆکنەکان پۆلێکی تری دراوە دیجیتاڵییەکانن کە لەسەر پلاتفۆرمی وەک Ethereum یان Waves و IAS دروستکراون. ئەوان بلۆکچەینێکی جیاوازیان نییە و هێزی بلۆکچەینی سەرەکی بەکاردەهێنن بۆ جێبەجێکردنی مامەڵەکانیان.
تۆکنەکان لە کاتی پێشکەشکردنی سەرەتایی دراو (ICO)دا دەبەخشرێتە وەبەرهێنەران لە بەرامبەر کراودفاندینگ. تۆکنەکان بەکارهێنانی تایبەتی خۆیان هەیە و ناتوانرێت وەک دراوێک سەیر بکرێت. خودی تۆکنەکان بەسەر دوو پۆلدا دابەش دەکرێن: تۆکنەکانی ئاسایش و تۆکنەکانی خزمەتگوزاری.
2. دراوە مەجازییەکان:
دراوی مەجازی بریتییە لە دراوی دیجیتاڵی نایاسایی کە لەلایەن گەشەپێدەران یان ڕێکخراوێکی دامەزرێنەرەوە کە لە لایەنە پەیوەندیدارە جیاوازەکان پێکهاتووە کە بەشدارن لە پرۆسەکەدا کۆنتڕۆڵ دەکرێن.
هەروەها دەتوانرێت دراوە مەجازییەکان بە شێوەیەکی ئەلگۆریتم بە پرۆتۆکۆڵێکی تۆڕی دیاریکراو کۆنتڕۆڵ بکرێت. نموونەی دراوی مەجازی بریتییە لە نیشانەی تۆڕی یارییەکان کە ئابوورییەکەی لەلایەن گەشەپێدەرانەوە پێناسە دەکرێت و کۆنترۆڵ دەکرێت.
3. دراوە دیجیتاڵییەکانی بانکی ناوەندی:
دراوی دیجیتاڵی بانکی ناوەندی (CBDC) بریتییە لە دراوی دیجیتاڵی ڕێکخراو کە لەلایەن بانکی ناوەندی وڵاتێکەوە دەردەچێت. CBDC دەتوانێت تەواوکەری دراوی فیاتی تەقلیدی بێت یان جێگەی بگرێتەوە.
بە پێچەوانەی دراوی فیات کە بە هەردوو شێوەی فیزیکی و دیجیتاڵی بوونی هەیە، CBDC تەنها بە شێوەیەکی دیجیتاڵی بوونی هەیە. بەریتانیا، سوید و ئۆرۆگوای چەند وڵاتێکن کە بیر لە پلانەکان دەکەنەوە بۆ خستنەبازاڕی وەشانی دیجیتاڵی دراوە فیاتە ڕەسەنەکانیان.
دراوە دیجیتاڵییەکان چۆن جیاوازن لە پارەی ئاسایی؟
هەندێک تایبەتمەندی ناوازە جیاوازی لە نێوان دراوی دیجیتاڵی و پارەی ئاساییدا دروست کردووە. بێگومان هەموو ئەم تایبەتمەندیانە لە هەموو دراوە دیجیتاڵییەکاندا ئامادە نین و دەتوانرێت ئیستسناءەکانیش بەدی بکرێت.
تایبەتمەندی یەکەم:
یەکەم تایبەتمەندی دراوە دیجیتاڵییەکان، گەڕانەوەی مامەڵەکانە. ئەگەر گواستنەوەی دراوی دیجیتاڵی بکەیت و مامەڵەکەت پشتڕاستکرایەوە، ناتوانیت وەریبگریتەوە و ئەمەش تەنها لە حاڵەتێکدا دەکرێت کە وەرگرەکە ئامادەبێت.
بەڵام ئەم شێوازە لە بانکەکاندا جیاوازە. ئەگەر بە هەڵە پارەت گواستۆتەوە بۆ ئەکاونتی کەسی تر، دواجار دەتوانیت لە ڕێگەی ڕێکاری یاساییەوە وەریبگریتەوە. بەڵام ئەگەر بە هەڵە بیتکۆین یان دراوی دیجیتاڵی تر بنێری بۆ ناونیشانێکی تر، ئەوا لەدەست دەچێت.
تایبەتمەندی دووەم:
دووەم تایبەتمەندی ناوازەی دراوە دیجیتاڵییەکان بریتییە لە نادیاربوون یان نیمچە نادیاربوونیان. ناونیشانی جزدان، کە هەمان ڕۆڵی ژمارەی کارت یان ژمارەی ئەکاونت لە هەژماری بانکیدا هەیە، زانیاری ناسنامەی تۆی تێدا نییە.
ئەم ناونیشانانە کە لە ڕیزبەندی پیت و ژمارە پێکدێن، تەنها بە پشکنینی مێژووی مامەڵەکان و شیکاری قووڵ دەتوانرێت بەستنەوە بە ناسنامەی مرۆڤەکانەوە. بێگومان هەندێک دراوی دیجیتاڵی کە بەدواداچوون نەکراون و تایبەتن بە تایبەتمەندی وەک مۆنێرۆ و زکاش و گرین بە شێوەیەک دیزاین کراون کە ناسینەوەی ناسنامەکە زۆر قورس و نزیکە لە مەحاڵ.
تایبەتمەندی سێیەم:
سێیەم تایبەتمەندی دراوە دیجیتاڵییەکان سروشتی جیهانی یان سنوور بەزاندنیانە. ناردنی پارە بۆ ناوچە جیاجیاکانی جیهان ڕەنگە چەند ڕۆژێکی پێبچێت لەگەڵ سیستەمی ئێستا، بەڵام دراوە دیجیتاڵییەکان دەتوانن لە چەند خولەکێکدا ئەم کارە بکەن. دراوە دیجیتاڵییەکان سنوورەکان ناناسن و لە هەر خاڵێکی جیهانەوە بۆ خاڵێکی دیکە بنێردرێن.
تایبەتمەندی چوارەم:
تایبەتمەندی چوارەم بریتییە لە ئاسایشی دراوە دیجیتاڵییەکان. ئەم ئاسایشە لە مامەڵەکانی ناو تۆڕدا لە ڕێگەی هاش پاوەرەوە دابین دەکرێت کە لەلایەن تاکەکانەوە هاوبەشە (لە سیستەمی سەلماندنی کارکردندا). لە لایەکی ترەوە سیستەمی کۆدکردنی کلیلی گشتی و کلیلی تایبەت ڕێگە بە خەڵک دەدات کۆنترۆڵی پارە دیجیتاڵەکەیان بکەن و کەسی تر ناتوانێت دەستی پێ بگات.
تایبەتمەندی پێنجەم:
پێنجەم تایبەتمەندی کە دراوە دیجیتاڵییەکان لە پارەی ئاسایی جیا دەکاتەوە، ناتایبەتمەندییانە. بۆ ئەوەی بتوانێت تۆڕە جۆراوجۆرەکانی دراوی دیجیتاڵی وەک بیتکۆین، ئیتیریم، لایتکۆین و هتد بەکاربهێنێت، پێویست ناکات مرۆڤ مۆڵەت لە کەسێک یان گروپ و ڕێکخراوێک وەربگرێت. دەتوانن تەواوی مێژووی مامەڵەکان دابەزێنن و خۆیان دراوی دیجیتاڵی بنێرن یان وەربگرن بەبێ ئەوەی پێویستیان بە مۆڵەت بێت.
سوودەکانی دراوە دیجیتاڵییەکان:
1. کاتی گواستنەوەی خێرا و مامەڵەکردن:
بەو پێیەی دراوە دیجیتاڵییەکان بە گشتی لەسەر تۆڕێک بوونیان هەیە و بەبێ نێوەندگیر دەگوازرێنەوە، ئەو کاتەی کە پێویستە بۆ گواستنەوەی دراوە دیجیتاڵییەکان زۆر خێرا دەبێت. بەو پێیەی پارەدان بە دراوی دیجیتاڵی ڕاستەوخۆ لە نێوان لایەنەکانی مامەڵەکەدا ئەنجام دەدرێت بەبێ ئەوەی پێویست بە هیچ ناوەندێک بکات، بەزۆری مامەڵەکان چرکەساتی و کەم تێچوونن.
ئەمە باشترە بە بەراورد بە شێوازە تەقلیدییەکانی پارەدان کە بانکەکان یان خانەکانی پاککردنەوە دەگرێتەوە. هەروەها مامەڵە ئەلیکترۆنییەکان لەسەر بنەمای دراوی دیجیتاڵی تۆمارکردنی پێویست و شەفافیەت لە مامەڵەکاندا دەهێنێت.
٢. پێویست بە بنیاتنانی فیزیکی ناکات:
زۆرێک لە پێداویستییەکانی دراوە فیزیکیەکان، وەک دامەزراندنی بەرهەمهێنانی فیزیکی، بۆ دراوە دیجیتاڵییەکان بوونیان نییە. هەروەها ئەم جۆرە دراوانە بەرگریان هەیە لە کەموکوڕی جەستەیی یان پیسی کە لە دراوی فیزیکیدا هەیە.
3. جێبەجێکردنی سیاسەتی دراوی و دارایی:
لە ژێر ڕژێمی ئێستای دراودا، بانکی فیدراڵی لە ڕێگەی زنجیرەیەک ناوەندەوە کاردەکات- بانک و دامەزراوە داراییەکان- بۆ سووڕانەوەی پارە لە ئابوورییەکدا. CBDCs دەتوانن یارمەتیدەر بن لە تێپەڕاندنی ئەم میکانیزمە، ئەمەش ڕێگە بە دەزگایەکی حکومی دەدات کە ڕاستەوخۆ پارە بدات بە هاوڵاتیان.
هەروەها شێوازەکانی بەرهەمهێنان و دابەشکردن ئاسان دەکەن بە نەهێشتنی پێویستی بە بەرهەمهێنان و گواستنەوەی یاداشتەکان بە شێوەیەکی فیزیکی لە شوێنێکەوە بۆ شوێنێکی تر.
4. نرخی مامەڵەکردن هەرزانتر:
دراوە دیجیتاڵییەکان کارلێکی ڕاستەوخۆ لە تۆڕێکدا چالاک دەکەن. بۆ نموونە کڕیار دەتوانێت ڕاستەوخۆ پارە بدات بە دوکاندارێک بە مەرجێک لە تۆڕێکدا بن. تەنانەت ئەو پارەیەی کە پەیوەندی بە مامەڵەی دراوی دیجیتاڵی لە نێوان تۆڕە جیاوازەکاندا هەیە بە بەراورد بە کرێی دراوی فیزیکی یان فیات تاڕادەیەک هەرزانترە. بە لابردنی ئەو ناوەندانەی کە بەدوای کرێی ئابووریدا دەگەڕێن لە پرۆسێسی مامەڵەکان، دراوە دیجیتاڵییەکان دەتوانن تێچووی گشتی مامەڵەیەک هەرزانتر بکەن.
زیانەکانی دراوە دیجیتاڵییەکان:
1. پرسەکانی هەڵگرتن و ژێرخانی:
لە کاتێکدا دراوە دیجیتاڵییەکان پێویستیان بە جزدانێکی فیزیکی نییە، بەڵام کۆمەڵێک پێداویستی تایبەت بە خۆیان هەیە بۆ هەڵگرتن و پرۆسێسکردن. بۆ نموونە پەیوەندی ئینتەرنێت زۆر پێویستە، هەروەها مۆبایلە زیرەکەکان و خزمەتگوزارییە پەیوەندیدارەکان. هەروەها جزدانی ئۆنلاین کە ئاسایشێکی بەهێزی هەیە بۆ هەڵگرتنی دراوە دیجیتاڵییەکان زۆر گرنگن.
٢. پۆتانسێلی هاککردن:
سەرچاوەی دیجیتاڵییان وا دەکات دراوە دیجیتاڵییەکان ئامادەبن بۆ هاککردن. هاکەرەکان دەتوانن دراوی دیجیتاڵی لە جزدانەکانی ئۆنلاین بدزن یان پرۆتۆکۆڵی دراوە دیجیتاڵییەکان بگۆڕن و بەکاریان نەهێنن. پاراستنی سیستەم و دراوی دیجیتاڵی کارێکی بەردەوامە، وەک چەندین حاڵەتی هاککردنی دراوی دیجیتاڵی سەلماندوویانە.
3. بەهای گۆڕاو:
ئەو دراوە دیجیتاڵییانی کە بۆ بازرگانی بەکاردەهێنرێن دەتوانن گۆڕانکارییەکی ترسناک لە نرخدا هەبێت. بۆ نموونە، سروشتی لامەرکەزیی دراوە دیجیتاڵییەکان بووەتە هۆی ئەوەی کە دراوی دیجیتاڵییەکه سەرمایە تەنکەکان زۆر بێت و نرخەکانیان تووشی گۆڕانکاری لەناکاو دەبێت لەسەر بنەمای ئیحتیاتی وەبەرهێنەران.
4. داهاتووی دراوە دیجیتاڵییەکان:
دراوە دیجیتاڵییەکانی وەک بیتکۆین بەهایان زیادی کردووە، بەڵام بە شێوەیەکی بەرچاو بۆ گەمژەیی یان کڕینی سەروەت و سامانی گەمژانەی دیکە بەکاردەهێنرێن. هەرچەندە نیشانەکانی قبوڵکردنی بازرگانی لە وڵاتانی وەک ئەلسەلڤادۆردا هەیە، بەڵام ناجێگیری و ئاڵۆزی زۆری ئەم دراوانە وایان لێدەکات کە بۆ زۆربەی کارپێکردنەکانی ڕۆژانە ناکرداری بن.
زۆرێک لە کۆمپانیاکان هەوڵیان داوە ناجێگیری کەم بکەنەوە بە ناساندنی stablecoins کە بەهاکەیان بە نرخی دراوی فیات جێگیر کراوە. بەزۆری ئەمە بە دانانی بڕە پارەیەکی هاوتای فیات ئەنجام دەدرێت کە دەتوانرێت بۆ وەرگرتنەوەی تۆکنەکان بەکاربهێنرێت.
بەڵام دەرهێنەرانی stablecoin وەک Tether ئەم پارە دانراوانەیان بۆ وەبەرهێنانی گەمژانەتر بەکارهێناوە، ئەمەش نیگەرانییەکانیان سەبارەت بە لاوازییان بۆ داڕمانی بازاڕ دروستکردووە.
یەکێکی دیکە لە بەکارهێنانە ئەگەرییەکانی دراوی دیجیتاڵی بانکی ناوەندی ئەوەیە کە دەتوانرێت لەلایەن بانکی وڵات یان دەسەڵاتی دراوی وڵاتەوە دەربکرێت. ئەمانە لە جزدانی ئۆنلاین وەکو دراوی دیجیتاڵی بەکاردەهێنرێن و هەڵدەگیرێن، بەڵام ڕێگە بە بانکی ناوەندی دەدەن بە ئارەزووی خۆی تۆکن دەربکات و بلۆک بکات. چەند وڵاتێک وەک چین پێشنیاری وەشانی دیجیتاڵی دراوەکانیان کردووە.
دوا وشە:
دراوی دیجیتاڵی ئەو سەروەت و سامانەیە کە تەنها بۆ مامەڵەی ئەلیکترۆنی بەکاردەهێنرێت. هیچ فۆرمێکی فیزیکییان نییە، هەرچەندە دەتوانرێت بە پارەی ئاسایی یان سەروەت و سامانی دیکە بگۆڕدرێنەوە. هەرچەندە بەناوبانگترین دراوە دیجیتاڵییەکان دراوە کریپتۆکانی وەک بیتکۆینن، بەڵام زۆرێک لە حکومەتە نیشتمانییەکان بیر لە دەرکردنی دراوی دیجیتاڵی ناوەندی خۆیان دەکەنەوە.
