ئایا دەزانن چی کاریگەری لەسەر گەشەی داهێنان لە منداڵاندا هەیە؟ داهێنان هەمیشە پەیوەستە بە تازەییەوە. هەر کەسێک بە چوونە ناو ڕێگای داهێنان لە ژیانیدا دەچێتە ناو ڕێگایەکەوە کە پێشتر کەس پێی نەچووە و وەک دۆزینەوەی خاکێکی نوێ وایە. داهێنەر بوون بە واتای هەبوونی چوارچێوەیەکی نەرم و نیان بۆ بیرکردنەوە و کردار کە دەبێتە هۆی دۆزینەوەی بیرۆکەی نوێ و تازە. ئەگەر بمانەوێت پێناسەیەکی ورد بۆ داهێنان بکەین، دەبێت پێداچوونەوە بە زۆر دەقدا بکەین لە بوار و دیسیپلینە جیاوازەکاندا، چونکە تیۆری جۆراوجۆر لەبارەی داهێنانەوە هەیە.
بەڵام ئەم وشانە لە هەموویاندا دەبینرێن: بیرکردنەوەی نوێ، چارەسەری نوێ و تازە، کە هەموویان ئاماژەن بۆ بیرکردنەوەی داهێنەرانە. لە پێناسەی داهێناندا دەکرێ بڵێین: بیرکردنەوە و هەڵسوکەوتکردن بە شێوازێکی جیاواز کە دەبێتە هۆی دروستبوونی بیرۆکەی نوێ و چارەسەری نوێ. داهێنان ئەو بەشەیە لە بیرکردنەوەی مرۆڤ کە هەمیشە لە گەشەکردندایە و هەرگیز ناوەستێت و دەتوانرێت بڵێین یەکێکە لەو تایبەتمەندیانەی مرۆڤ لە بوونەوەرەکانی دیکە جیادەکاتەوە.
گرنگی چاندنی داهێنان:
لە دونیای خێرای ئەمڕۆدا کە هەموو شتێک بە خێراییەکی گەردن شکێن دەگۆڕێت، مرۆڤی ئەمڕۆ دەبێت بتوانێت لەگەڵ ئەم گۆڕانکارییە بگونجێت و گەشە بکات بۆ ئەوەی سەرکەوتوو بێت. چونکە لەگەڵ ئەو گۆڕانکارییە خێرایانەی ئەمڕۆ ڕوودەدەن، ئیتر ناتوانرێت چارەسەرەکانی پێشوو بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان بەکاربهێنرێت چونکە سروشتی کێشەکان ڕۆژ بە ڕۆژ ئاڵۆزتر دەبێت. گرنگی و جەختکردنەوە لەسەر گەشەسەندنی داهێنان دەبێتە هۆی فۆرمی ئەو چەمکە کە ئادلێر بە پێویستی زانی بۆ کەسایەتییەکی تەندروست، واتە خودی داهێنەر. ئەگەر سەیری ژیانی مرۆڤە سەرکەوتووەکان بکەین بۆمان دەردەکەوێت کە داهێنان یەکێکە لە سیفەتەکانی کەسایەتیان.
مەودای گەشەی داهێنان:
ڕاستە هەمیشە داهێنەریی دەتوانرێ بچێنرێت و پەرەی پێبدرێت، بەڵام یەکێک لە قۆناغە هەستیارەکان بۆ چاندنی ئەم توانایە منداڵییەتی. چونکە لە منداڵیدا هێشتا مێشک و خەیاڵی مرۆڤەکان لە چوارچێوەی ئەو ڕێسا و شێوازە بیرکردنەوەدا قەتیس نەکراوە کە کۆمەڵگا و سیستەمی پەروەردەیی سەپێنراون و هەر بۆیەش بەزۆری منداڵان هەوڵی گۆڕینی یاساکانی یارییەکە دەدەن یان پێشێلکردنی لە یارییەکاندا.
چونکە هێشتا لەم یاسایانە و پێویستی گوێڕایەڵییان تێنەگەیشتوون، بەڵام لەوەتەی چوونەتە ناو سیستەمی پەروەردەوە، چوونەتە ناو جیهانی یاسا و ڕێساکانەوە، کە دەبێت بە شێوازێکی دیاریکراو بیربکەنەوە و ڕەفتار بکەن، و ئیتر خەیاڵ و داهێنان لە منداڵاندا بەهای پێ نادرێت، چونکە ئەو ڕەفتار و بیرکردنەوانە کە سیستەمی پەروەردەیی پێناسەی دەکات، ئەولەویەتیان پێدەدرێت.. وە دوای ئەوەی دەچنە ناو کۆمەڵگا و بازاڕی کارەوە، دەبنە کەسانی گرێبەست کە ڕێگای بیرکردنەوەیان بە تەواوی دیاری کراوە و پێشوەختە دیاری کراوە و هیچ ڕێگەیەک بۆ چوونە ژوورەوەی بیری نوێ نامێنێت.
ڕێگاکانی گەشەکردنی داهێنان لە منداڵاندا:
داهێنان لە هەموو مرۆڤەکاندا بوونی هەیە و لە بوونی مرۆڤدا بە شێوەیەکی زگماکی دامەزراوەیی کراوە، کە دەبێت هەلومەرجی گەشەکردن و گەشەسەندنی بۆ دابین بکرێت. ئێستا پرسیارێک دێتە پێشەوە، چۆن منداڵی داهێنەر پەروەردە بکەین؟ سەرەتا دەبێت ئەو هۆکارانە بخەینە ڕوو کە کاریگەرن لە چاندن و گەشەپێدانی داهێنان لە منداڵاندا ، واتە دەبێت هەلومەرجەکان دابین بکرێن بۆ ئەوەی چاوەڕوانی گەشەکردن و داهێنان بکرێت.
1. سەلامەتی دەروونی:
ڕێگایەک بۆ گەشەکردنی داهێنان لە منداڵاندا ئەوەیە که سەرەتا دەبێت منداڵەکە بەبێ مەرج قبوڵ بکەین. کاتێک منداڵ بۆی دەردەکەوێت کە بەبێ گوێدانە هەر ڕەفتار و نمایشێک کەسانی دیکە بە بوونێکی بەنرخی دەزانن، پاڵنەر و توانای دەربڕینی خۆی لە ناویدا دروست دەبێت، ئەمەش کاریگەرییەکی زۆری لەسەر سەرهەڵدانی ڕەفتارە داهێنەرەکان هەیە. لە ژینگەیەکدا کە منداڵ بە بەردەوامی حوکم و هەڵسەنگاندنی بۆ دەکرێت لەسەر ڕەفتار و ئەدای خۆی، بیرکردنەوەکانی بە شێوەیەکی نائاگایانە پۆلێن دەکرێن بۆ ڕەفتاری باش و خراپ، کە ئەمەش سەرەتای مردنی داهێنانە.
2. ئازادی دەروونی:
بۆ دروستکردنی داهێنان لە منداڵاندا دەبێت مەرجەکان دابین بکرێت بۆ ئەوەی منداڵ بتوانێت بیرکردنەوە و خەیاڵە قووڵەکانی خۆی دەرببڕێت و بەبێ هیچ ترسێک بچێتە قووڵترین چینەکانی خەیاڵی خۆی؛ بەم شێوەیەیە کە گوڵەبەڕۆژەی بیرکردنەوەی داهێنەرانە لەناو منداڵدا گەشە دەکات. وەک نووسین و خەیاڵکردن کە یەکێکە لە باشترین ڕێگاکان بۆ پەرەپێدانی داهێنان. جوانترین هێمای بیرکردنەوەی داهێنەرانەیە کە چیرۆکێکی دروست کردووە و کارەکتەرەکانی پەرەپێداوە کە هەریەکەیان دونیای خۆیان هەیە.
3. منداڵ لە هەڵەکردن بێبەش مەکە:
کاتێک منداڵەکە هەڵەیەک دەکات فێردەبێت کە هەموو ڕێگاکان ڕاست نین و نایبەنە سەر ئامانجەکەی و دووبارە هەوڵدەدات ڕێگای ڕاست بدۆزێتەوە. بەڵام ئەگەر منداڵ لە هەڵەکانیدا تاوانبار بکرێت و لەلایەن دایک و باوکەوە ڕەخنەی توندی لێ بگیرێت، ئەوە دەبێتە هۆی ئەوەی منداڵ لە ترسی شکست زۆرێک لە چالاکییە داهێنەرەکانی سنووردار بکات و لە ترسی ئەوەی ئەو ڕێگایانە بەرەو شکست بهێنن. و ئەم ترسە ئەوەیە کە داهێنان لە منداڵاندا لەناو دەبات.
4. ئاگاداربە هاندانەکەت نەگۆڕێت بۆ سزا:
هەموو دایک و باوکان هانی سەرکەوتن و دەستکەوتەکانی منداڵەکانیان دەدەن بۆ ئەوەی پاڵنەر بن بۆ ئەوەی چالاکتر بن؛ بە ڕێگەی چەندین خەڵات، و هاندانی زارەکی یان هەر شێوازێکی تر. بەڵام ئەم هاندانانە دەتوانن دوو مەترسی گەورە لەسەر داهێنان لە منداڵاندا، بەدوای خۆیاندا بهێنن یەکەم: هاندانی تۆ ئەم ژێر کولتوورە لە منداڵدا دروست دەکات هەوڵبدە ئەم هاندانانە بەدەست بهێنیت لە ئەنجامدا بەدوای ڕێگایەکدا دەگەڕێت کە ببێتە هۆی سەرکەوتنی 100% ئەمەش داهێنەرییەکەی سنووردار دەکات.
دووەم: تۆ سەرنجی منداڵەکەت لەسەر ئەنجامی کارەکە دەبێت، ئەمەش وا دەکات پڕۆسەی کارەکە پشتگوێ بخات و درک بە گرنگییەکەی نەکات، لە کاتێکدا چالاکییە داهێنەرەکان لە پرۆسەی کاری منداڵەکەدا پێکدەهێنن. بۆیە لەبیرت بێت لە کاتی هاندانی منداڵدا دەبێت زۆر زیرەکانە مامەڵە بکەیت، گرنگی بە هەوڵەکانی منداڵ بدەیت و جەختی لەسەر بکەیتەوە، بە ئەنجامدانی ئەم کارەش هانی متمانە بەخۆبوون بە منداڵەکەت دەدەیت چونکە لەم حاڵەتەدا تەنانەت ئەگەر هەوڵەکانیشی بەرەو شکست بهێنێت ئەوە هاندەدرێت.
5. گێژاوێی هەمیشە خراپ نییە:
یەکێک لە ڕێگاکانی پەرەپێدانی داهێنان لە منداڵاندا ئەوەیە کە لەوە تێبگەین، بەزۆری لەکاتی چالاکییەکانی منداڵەکەدا گێژاوێکی زۆر لەدەوریاندا دروستدەبێت، بەڵام ئەم گێژاوە هەمیشە خراپ نییە، دەتوانیت شوێنی پێویست بۆ چالاکییە داهێنەرەکانی منداڵەکەت دروستبکەیت، نەک یاسا و کۆت و بەندە ڕەقەکانت بۆ ئەوەی ژوورەکە و ماڵەکەت بهێڵیتەوە ڕێک و پێکی زۆرێک لە چالاکییەکانی منداڵان مەوەستێنە. ڕەنگە ئەمە کێشەدارترین بەش بێت لە چیرۆکەکەدا، بەڵام ئەوەت لەبیربێت کە گەشەپێدانی داهێنەری منداڵەکەت بڕیارە لە پێشینەی کارەکانت بێت.
6. بەشداری منداڵەکە بکە لە چالاکییە داهێنەرەکاندا:
دەتوانیت لەگەڵ منداڵەکەتدا بیت چونکە هەمیشە دایک و باوک نمونەن بۆ منداڵەکانیان. منداڵان هەمیشە هەوڵدەدەن لە کارەکانیاندا وەک دایک و باوکیان بن، کۆمپانیاکەتان دەتوانێت هاندەرێکی بەهێز بێت بۆیان. هەروەها دەتوانیت منداڵەکەت لەگەڵ خۆت ببەیت لە زۆرێک لە ئەرکەکانی ڕۆژانەدا و چالاکییەکان بە شێوەیەکی داهێنەرانە ئەنجام بدەیت: وەک پاککردنەوەی ماڵ، قاپ شۆردن، باخداری و هتد.
دوا وشە:
چەندین خاڵی تریش هەن کە پێویستە دایکان و باوکان گرنگی پێبدەن لە پێناو پەروەردەکردن و پەرەپێدانی داهێنان لە منداڵاندا و لەبیریان بێت کە سەرەتا دەبێت خۆیان لە کۆت و بەندەکانی ژیانی ڕۆژانە ڕزگار بکەن و مێشکیان کراوە بێت بۆ ئەوەی بتوانن بە ئا ڕوانگەیەکی تازە. شایانی دیسانەوە بیری بخەینەوە کە داهێنان بە شێوەیەکی سروشتی لە هەموو مرۆڤەکاندا بوونی هەیە و بەسە کەمێک گرنگی پێبدرێت.
2 لێدوانەکان. Leave new
دستو خوش بیت زور عالیه
زور سپاس
خۆشحاڵم کە سوودی بۆ ئێوە هەبوو ☺️