نیوزلەندا کە نەتەوەیەکی دوورگەییە لە باشووری ڕۆژئاوای زەریای هێمن، خاکێکە کە پێدەچێت ڕاستەوخۆ لە خەونێکەوە هاتبێتە دەرەوە. بە دیمەنە سەرسوڕهێنەرەکانی و شاخەکانی بەفراوی و دەریاچە ڕوونەکانی وەک بلوری و دارستانە چڕەکان و کولتوری دەوڵەمەندی ڕەسەن، یەکێکە لە باشترین وڵاتان بۆ سەفەر و گەشتوگوزار.
لە هەموو گۆشەیەکی نیوزلەندا، دەتوانیت هەندێک لە سەرسوڕهێنەرەکانی سروشت ببینیت؛ لە شاخی بەرز و شلەمەنی تەماوییەوە تا کانییە گەرمەکان و ئەشکەوتە ڕووناکەکان. جگە لە سروشتی ناوازە، خەڵکی خوێن گەرم و کولتوری کۆنی مائۆریش ڕۆحێکی تایبەت و ڕەسەنایەتییەکی تایبەتی بەم وڵاتە بەخشیوە.
شوێنە گەشتیارییەکانی نیوزلەندا:
نیوزلەندا لە دوو دوورگەی سەرەکی پێکهاتووە کە بریتین لە دوورگەی باکوور و دوورگەی باشوور کە هەریەکەیان جیهانێکی جیاوازی جوانی تێدایە. دوورگەی باکوور بە چالاکیی گڕکان و ناوچە کولتوورییەکانی ناسراوە، لە کاتێکدا دوورگەی باشوور بە شاخ و سەهۆڵبەندان و دیمەنە دەست لێنەدراوەکانی لە جیهاندا بەناوبانگە.
ئەگەر بەدوای شوێنێکدا دەگەڕێیت کە بتوانیت هەم ئارامیی سروشت و هەم وروژاندنی سەرگەرمی ئەزموون بکەیت، بێ گومان نیوزلەندا یەکێکە لە باشترین بژاردەکان. لە خوارەوە 10 شوێنی سەرنجڕاکێشی ئەم وڵاتەتان پێ دەناسێنین.
1. پارکە نەتەوەییەکەی فیۆردلاند(Fiordland National Park):
پارکە نەتەوەییەکەی فیۆردلاند دەکەوێتە باشووری ڕۆژئاوای نیوزلەندا و شوێنی هەندێک لە دیمەنە سروشتییە سەرسوڕهێنەرەکانی جیهانە. فیۆردە فراوانەکانی و گەردە بەردینەکانی و شلەمەنییە بەرزەکانی وایکردووە ببێتە میراتی جیهانی یونسکۆ. بەناوبانگترین شوێنی سەرنجڕاکێشی پارکەکە میلفۆرد ساوندە(Milford Sound)، دیمەنێکی نایاب، کە و ڕووبارەکان لە ڕێگەی بەردەکانی بەرزەوە دەڕژێنە دەریا. بەلەم سواری لەسەر ئەم ڕێڕەو ئاویانە و سەیرکردنی جێگیربوونی تەم بەسەر شاخەکاندا یەکێکە لە ئەزموونە لەبیرنەکراوەکانی گەشتێک بۆ نیوزلەندا.
2. کوینزتاون(Queenstown):
ئەگەر بەدوای وروژاندن و وەرزش و ئەدرنالیندا دەگەڕێیت، کوینزتاون شوێنی خەونەکانتە. ئەم شارە دەکەوێتە کەنارەکانی دەریاچەی واکاتیپو (Wakatipu) و لە دڵی بەرزاییەکانی باشووری ئەلب. چالاکییەکانی وەکو بازدانی بەنجی، خلیسکێنەی سەر بەفر، خلیسکێنەی ئاسمانی، پاراگلایدەر و بەلەم سواری خێرا هەندێک لە چالاکییە بەناوبانگەکانی کوینزتاونن. جگە لە وەرزشە سەرنجڕاکێشەکان، کوینزتاون شارێکە کە کەشێکی ئارام و چێشتخانە ناوخۆییەکان و دیمەنە سەرسوڕهێنەرەکانی تێدایە. گەشتیاران دەتوانن بە تەلەفریک بچنە لوتکەی بۆب(Bob’s Peak) و چێژ لە دیمەنە پانۆراماکانی شار و دەریاچەکە وەربگرن.
3. ڕۆتۆروا(Rotorua):
لە دوورگەی باکوور، شارێک هەیە کە زەوی هەناسەی لێ دەدات! ڕۆتۆرووا بەناوبانگە بە چالاکییەکانی گەرمی زەوی و کانییە گەرمەکانی. لە ناوچەی وای ئۆ تاپو(Wai-O-Tapu) دەتوانیت حەوز و گەیزەری ئاکوامارین ببینیت کە لە زەویەوە هەڵدەقوڵن. هەروەها ڕۆتۆروا ناوەندی سەرەکی کولتوری ماورییە لە نیوزلەندا. لە گوندەکانی ماوری، گەشتیاران دەتوانن شاهیدی سەمای نەریتی هاکا و مۆسیقای ڕەسەن و ڕێوڕەسمە کولتوورییەکانی ئەم گەلە دێرینە بن. هەروەها خواردنە ناوخۆییەکانی ماوری کە لە ژێر زەویدا کوڵاون (شێوازی “Hangi”) ئەزموونێکی ناوازەن.
4. پارکە نەتەوەییەکەی تۆنگاریرۆ(Tongariro National Park):
ئەم پارکە یەکێکە لە یەکەم پارکە نەتەوەییەکانی جیهان و وەک میراتی جیهانی یونسکۆیە. گڕکانە چالاکەکانی و دەریاچە فیروزەییەکان و دیمەنە جیهانییەکانی دیکەی بوونەتە هۆی ئەوەی کە چەندین دیمەنی فیلمی «پەروەردگاری ئەڵقەکان» لە ناوچەکەدا وێنە بگیرێن. پەڕینەوەی بەناوبانگی تۆنگاریرۆ ئەلب(Tongariro Alpine Crossing) یەکێکە لە جوانترین ڕێڕەوەکانی گەشتکردن لە جیهاندا، بەناو کانییە گڕکانەکان و دەریاچە شینەکان و بەردەکانی سووردا تێدەپەڕێت.
5. ئۆکلاند(Auckland):
ئۆکلاند گەورەترین شاری نیوزلەندایە و دەروازەی زۆربەی گەشتیارەکانە. شارێکی مۆدێرن و پاک و سەوزە و دوو بەندەری جوانی لە هەر لایەکدا هەیە. تاوەری بەناوبانگی ئاسمانی(Sky Tower) کە بەرزییەکەی زیاتر لە 328 مەتر وەستاوە، هێمای شاری ئۆکلاند و دیمەنێکی سەرسوڕهێنەری شار و دەریای تێدایە. لە تەنیشتیەوە، بەندەری ڤیاداکت(Viaduct Harbour) شوێنێکی زۆر باشە بۆ گەشتکردن و خواردنی خواردنە دەریاییە تازەکان و سەیرکردنی تێپەڕبوونی بەلەمەکان. بە مەودایەکی کورت لە شارەکەوە دوورگەی وایکێیە(Waiheke Island)، دوورگەیەکی ئارامە و باخی ترێ و کەناراوی جوان و کافێی هونەری تێدایە کە دەتوانێت ڕۆژێکی تەواو لە گەشتەکەت پڕ بکاتەوە.
6. ئەشکەوتەکانی وایتۆمۆ(Waitomo Caves):
لە قووڵایی ژێر زەویدا، لە شوێنێک لە ناوچەی وایتۆمۆ، ئەشکەوت هەیە کە دیوارەکانیان بە کرمی درەوشاوە داپۆشراوە. ئەم کرمانە بە درەوشانەوەی شینەکەیان سەقفی ئەشکەوتەکە ڕووناک دەکەنەوە، وەک ئاسمانێکی پڕ لە ئەستێرە. سەردانی ئەم ئەشکەوتانە بە بەلەم لە بێدەنگییەکی ڕەهادا یەکێکە لە ئەزموونە ئەفسوناوییەکان کە هەر گەشتیارێک دەتوانێت لە نیوزلەندا هەیبێ.
7. سەهۆڵبەندانەکانی فۆکس و فرانز جۆزێف(Fox & Franz Josef Glaciers):
لە دوورگەی باشوور دوو سەهۆڵبەندی زەبەلاح هەیە کە درێژدەبێتەوە بۆ بەرزاییەکانی خوارەوەی شاخەکان و نزیک دارستانە باراناوییەکان. لە هیچ شوێنێکی جیهاندا ناتوانیت جیاوازییەکی وەها سەرسوڕهێنەر لە نێوان سەهۆڵ و سەوزاییدا بدۆزیتەوە. گەشتی تایبەت بۆ پیاسەکردن لەسەر سەهۆڵەکە یان فڕین بە هێلیکۆپتەر بەسەر سەهۆڵبەندانەکاندا ڕێکدەخرێت. ئەم ناوچانە بە تایبەتی شوێنێکی ناوازەن بۆ فۆتۆگرافەران و خۆشەویستانی سروشت.
8. پارکی نەتەوەیی ئابێل تاسمان(Abel Tasman National Park):
لە باکووری دوورگەی باشوور پارکە نەتەوەییەکەی ئابێل تاسمان هەڵکەوتووە، کە کەنار دەریا و دارستان و دەریا تێکەڵەیەکی خەوناوی پێکدەهێنن. ڕێڕەوی بەناوبانگی کەناری ئابێل تاسمان(Abel Tasman Coast Track) یەکێکە لە باشترین ڕێگا کەنارییەکانی جیهان، گەشتیاران دەتوانن بە پێ یان بە بەلەم بەشێکی لێ بڕۆن. ئاوە ڕوونەکان و کەناراوەکانی زێڕین و دەوروبەری ئارام، هابیل تەسمان دەکاتە بەهەشتێک بۆ خۆشەویستانی سروشت.
9. کەنداوی دوورگەکان (Bay of Islands):
لە باکووریترین خاڵی نیوزلەندا کەنداوی دوورگەکانە کە ڕووبەرەکەی زیاتر لە 140 دوورگەی بچووک و گەورەی تێدایە. کەنداوەکە شوێنێکی بەناوبانگە بۆ بەلەم سواری و غەواس و سەیرکردنی دۆلفین و نەهەنگەکان. شارۆچکەی مێژوویی پایحیا (Paihia) دەکەوێتە ئەم ناوچەیە و شوێنی واژۆکردنی یەکێک لە بەڵگەنامە مێژووییە گرنگەکانی وڵات بووە کە “پەیماننامەی وایتانگی”یە. ئەمە شوێنێکە کە مێژوو و سروشت پێکەوە هەناسە دەدەن.
10. ئاوراکی / ماونت کوک(Aoraki / Mount Cook):
چیای کوک(Mount Cook) بە بەرزی زیاتر لە 3700 مەتر بەرزترین شاخی نیوزلەندایە و دەکەوێتە دڵی پارکە نەتەوەییەکەی ئاوراکی. چەندین ڕێڕەوی گەشتکردن و سەرکەوتن لە ناوچەکەدا دیمەنی سەهۆڵبەندان و دەریاچە فیروزەییەکان پێشکەش دەکەن. لە شەودا پارکەکە هەندێک لە ڕوونترین ئاسمانی جیهان هەیە و بە یەکێک لە باشترین شوێنەکان بۆ سەیرکردنی ئەستێرەکان ناسراوە.
بۆچی پێویستە سەردانی نیوزلەندا بکەیت؟
نیوزلەندا زیاترە لە تەنها شوێنێکی گەشتیاری، ئەزموونێکی ژیانە لە دڵی سروشتدا. وڵاتێکە کە ئارامی و وروژاندن و کولتوور و سەرگەرمی تێکەڵ دەکات کە لە هیچ شوێنێکی تردا نایدۆزیتەوە. لە کایاک لە فیۆردلاندەوە تا گەشتکردن بە پێ لە تۆنگاریرۆ، لە سەیرکردنی کرمی درەوشاوە لە وایتۆمۆ تا پشوودان لە کەناراوەکانی زێڕینی ئابێل تاسمان، هەموو ساتێکی گەشتێک بۆ نیوزلەندا پڕە لە دۆزینەوە و سەرسوڕمان.
ئەگەر بەدوای شوێنێکدا دەگەڕێیت کە ڕۆحت تازە بکاتەوە، نیوزلەندا شوێنی مەبەستە. سروشت لێرەدا قسەت لەگەڵ دەکات، کولتوری ماوری دەتباتەوە بۆ ڕەگ و ڕیشەی مرۆڤایەتی و ئارامییە قووڵەکەی لەگەڵ خۆیدا دەتبات.
